Z hetaho času zmahańnie za Biełaruś wiadziecca biezupynno. My nia možem u karotkim prahladzie historyi baćkoŭščyny našaj raźbirać usie hetyje wojny; skažem tolki, što Połack, Mścisłaŭl, Orša, Rohačoŭ, Homiel, Witebsk najbolš ciarpieli ad hetaj doŭhaj i ciažkaj wajny. Dymilisia harady, miastečki i sioły; ziemla ležała adłoham i parastała lesam; žycieli chawalisia pa lesoch, albo ŭciekali na dalokuju Ukrajnu. Možna śmieła skazać, što ŭ wakolicach hetych haradoŭ niema piadzi ziamli nieablitaj krywioj. Tysiačy mahił, raskinutych pa kraju i dahetul prypaminajuć nam ciažkuju ruinu, da jakoj dawiali kraj naš hetyje wojny.
Wojny adnaŭlalisia ŭ 1516, 1518, 1519, 1534, 1535, 1536 hadach. U 1537 hadu zrobleno było zamireńnie na 5 hadoŭ; adnawili jaho ŭ 1542 hadu na 7 hod i ješče raz adnawili ŭ 1549 h. Kali skončyłosia zamireńnie, tady pačałasia wajna za Liwoniju.
Liwonskaja wajna pačałasia ŭ 1561 hadu. Maskwa i Polšča śpiralisia za prawy na Liwoniju, ale Liwonija swajej achwotaj pierechodziła da Litwy i prasiła ŭ jaje zastupnictwa. Wojny za Liwoniju adbywalisia iznoŭ na biełaruskich ziemlach. U 1562 hadu Maskoŭski Car Joan IV Hrozny z armijej u 280 tysiačaŭ čeławiek pajšoŭ pa Biełaruś, asadziŭ Połack i 15 lutaho 1563 hodu ŭziaŭ jaho. Połack u tyje časy byŭ bahatym horadam. Usio zołato, sierebro i darahije rečy ŭ bahaciejšych bajar, kupcoŭ i mieščan byli zabrany razam z hasudarstwienym skarbam. Władyka połacki, wojewody i ŭsie znatniejšyje ludzi byli ŭziaty ŭ niawolu i atpraŭleny ŭ Maskwu. Car Joan prykazaŭ chryścić usich žydoŭ, a tych, katoryje spraciwiacca, tapić u Dźwinie. U 1564 hadu wojewoda trocki kniaź Mikołaj Radziwiłł raźbiŭ Maskoŭskaje wojska pad Čašnikami, paśla aswabadziŭ Oršu ad maskoŭskaho wojewody kniazia Sierebranaho i jaho wojska, katoraje, uciekajučy, spustošyło ahniom i miečom uwieś kraj ad Dubroŭny da Kryčewa.
U 1568 hodu kniaź Sanguško pad tymiž Čašnikami i kala Ułły raźbiŭ iznoŭ maskoŭskaje wojska, a Wojewoda Pac — pad Witebskam. Pabiedy Sanguški, Paca i Radziwiłła prymusili Joana prystać na mir, katory i byŭ padpisany a 1569 hadu, Žygimont byŭ apošnim kniaziem z Jahajłowaho rodu, i Joan ciešyŭ siabie dumkami ab tym, što jaho wybieruć na Polska—Litoŭski pasad.
