Старонка:Karotkaja historyja Biełarusi (1910).pdf/37

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

Ŭ pačatku 1501 hodu maskoŭskaje wojsko padstupiło pad horad Smalensk. Smalensk abaraniŭsia, ale žycieli jaho nie mahli praškodzić apustašać, palić i hrabić bahatyje i mnohaludnyje wakolicy Smalenska. Pačynali pierehawory ab miry, ale nie najšli ładu. Ioan druhi raz u hetym hadu pasłaŭ swaje wojska dabywać Smalenska. Horad iznoŭ zdaleŭ abaranicca čaściu mužstwam žycieloŭ, čaściu chitraściu: biezprestannymi napaściami (šturmami) maskoŭskaho wojska ścieny horadu byli ŭžo šmat hdzie prabity. Tady smalenski wojewoda Hlebowič pačaŭ pierehawory z maskalami, bytcam chočučy im paddacca, na što prasiŭ adpačynku na adnu noč. Maskoŭskije wojewody prystali na jaho prośbu s tym, kab praz usiu noč nie čutno było ŭ horadzi stuku tapara. Smalency datrymali słowa, ale i biez tapara, adnymi piłami — paprawili ea noč ścieny. Tady maskoŭskije wojewody, ściamiŭšy, što niezdalejuć pieremahčy horada, atstupilisia ad Smalenska i pajšli na Mścisłaŭl, ale tam ich adbiŭ kniaź Iwan Sołomierecki.

Druhaja čaść maskoŭskaho wojska pajšła k Zachodnaj Dźwinie; jano raźbiło i ŭziało ŭ niawolu kala 7 tysiač čeławiek z Litoŭska-Biełaruskaho wojska. U 1502 hadu Iwan iznoŭ pasyłaje ahramadnyje siły dabywać Smalenska. Čaść hetaho wojska, napaŭšy na horad Oršu, uziało jaho spaliło i razhrabiło i dalej pasuwałosia na Mścisłaŭ, pakidajučy za saboj ščyruju pustyniu, na katoraj tolki dymilisia pažaryščy, a niebo ŭ dzień černieło ad dymoŭ, a ŭ nočy pałanieło čyrwonymi zorywami pažaroŭ. Ale hetaje hramadnaje wojska skora zpačało haładać u kraju, katory samo spustošyło, i pawinno było z hetaj pryčyny paśpiešna wiertacca nazad.

Nakaniec 25 marca 1503 h. zrobleno było časonaje zamireńnie. Za Maskwoj astaŭsia horad Homiel i kolki miest u ciapierešnim Rohačeŭskim pawiecie.

Zamireńnie ješče nia skončyłosia, kali abodwy wajujučyje — ziać i cieść — pamierli (ŭ 1506 hadu).

Pry Aleksandry biełaruskaja parcija mieła pierewahu nad litoŭskaj; parcija heta padtrymywała na wysokim hasudarstwienym stanowiščy kniazia Hlinskaho, katory tak samo mieŭ pašanu i ŭ Aleksandra. Kali Aleksandra wybrali na polskaho karala, jamu treba było hadzić interesy Litwy z interesami Polščy, katoryje zusim razychodzilisia. Kab lahčej było jamu paraić z hetym, ŭstupiŭšy