Старонка:Karotkaja historyja Biełarusi (1910).pdf/33

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

U 1439 hadu adbyłasia Fłorenckaja Unija Cerkwiej prawosłaŭnaj s katalickaju. Kazimir zraŭnawaŭ prawy prawasłaŭnych s katolikami, apirajučysia na tym, što Uschodniaja cerkwa złučyłasia z zachodniaj. Ale, papraŭdzi, poŭnaho złučeńnia cerkwiej paśla Fłorenckaj Unii nie było.

Kn. Kazimir Jahajłowič.


Kn. Kazimir Jahajłowič.

Kazimir Jahajłowič, jak maha, ściarohsia wajny, za toje šmat pracawaŭ dla ŭzmaćnieńnia prawa ŭ unutrenym žyćci kraju. Ion wydaŭ nowyje zakony („Ziemskije Prywilei Kazimira“ 1457 h.) dla ŭsich ziemiel Litoŭska-Ruskaho hasudarstwa. Pawedłuh hetaj prywilei, nichto s kniazioŭ, bajar i mieščan nie karajecca pa čyim niebudź danosie, jaŭnym, ci tajnym, ni nakazywajecca padazrenny pierš čym budzie abwinawačen na jaŭnym sudzie. Za čužy prastupak nichto druhi aprača winawataho nie karajecca — ni žonka za prastupki muža ni baćka za prastupki syna. Cikawa XV staćcia prywilei, u katoraj zabaraniajecca ludziam čužych narodnaściej zajmać ŭradowyje słužby i kuplać ziamlu ŭ Litoŭska-Ruskim hasudarstwie: „…w tych ziemlach našych, toho wielikaho kniažstwa, ziemiel, horodow, miest, a s katorych kolwiek wradow i dziedzictw wderžańnia, albo dostojnaściej, no majesi dawaci žadnomu čužeziemcu, ale tolki tubylcom tych ziemiel, majem dawaci my i potomki našyje“.

Sudziebnik, albo Statut Kazimira Jahajłowiča, wydanyj u 1492 hadu ŭ mowie biełaruskaj, apirajecca ŭsiudy na ŭstanowy Witoŭta. Hety sudziebnik raźbiraje akuratna ŭsie zakony: ab kopnych (miežewych) sudach, ab hwałtach, parubkach, ab źjezdnych sudach, ab darohach, mastach i dr.