Перайсці да зместу

Старонка:Hramatyka bielaruskaj mowy.PDF/9

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Старонка праверана

nyja čaści mowy. U biełaruskaj mowie čaściaŭ mowy jość dziewiać: 1. Čynnik, 2. Imiennik, 3. Zaimak, 4. Prymietnik, 5. Ličebnik, 6. Skaźnik, 7. Pryimak, 8. Złučnik, 9. Hałośnik.


Čynnik.

§ 7. Čynnik heta jość čaść mowy, aznačajučaja nazwanie jakojkolečy čynnaści, napr. pisac, iści, mycca.

Čynniki dzielacca na 1. pierachodnyja, 2. padčynnyja, 3. zwarotnyja, 4. uzajemnyja i 5. ahulnyja.

Pierachodnyja čynniki aznačajuć čynnaść pierachodziačuju z asoby spaŭniajučaj henu čynnaść na inšuju asobu, ci reč, napr. pisać list, rabić rabotu.

Čynnik padčynny aznačaje čynnaść, pierachodziačuju na hłaŭnuju reč z asoby pabočnaj, napr. Tut pišycca list. Tam zakładaicca škoła.

Čynnik zwarotny nazywaje čynnaść, z zwaročywajučujusia na samuju čynnuju asobu, napr. mycca, česacca, adziewacca. Hetakija čynniki zaŭsiody mohuć być zamieniany čynnikami pierachodnymi z dabaŭkaj słowa siabie, napr. myć siabie, časać siabie i h. p.

Čynnik uzajemny pakazywaje čynnaść pierachodziačuju uzajemna z adnej asoby na druhuju, napr. witacca, spatykacca, bicca

Čynniki ahulnyja aznačajuć čynnaść zusim niepierachodnuju, napr. iści, siadzieć, lanawacca, spać

§ 8. Admiena čynnikaŭ.

Čynniki admieniajucca pawedle: widaŭ, ładoŭ, časoŭ, ličbaŭ, i asobaŭ.