Paŭmirali apostały i wučni Jezusa, ale astalisia ich nastupniki biskupy i kapłany, jakija dalej pašyrali nawuku Chrystusa i pašyrajuć až pa siońniašni dzień. Ab dalejšych padziejach Kaścioła Božaha i ab jaho pašyrańni raskazwaje nam užo nie historyja biblijnaja, a Historyja Kaścioła.
Žyćcio pieršych chryścijanaŭ. Paśla Ušeścia ŭ nieba swajho Wučyciela chryścijanie astalisia sami. Jany staralisia žyć tak, jak ich nawučyŭ Jezus, katory kazaŭ: „Lubiecie adzin adnaho, bo pa hetym paznajuć, što wy maje wučni". Dyk usio swajo žyćcio pieršyja chryścijanie abapiorli na lubowi: adno serca i adna duša — heta byŭ klič pieršych chryścija. naŭ. Asabliŭšaju luboŭju jany akružyli ŭsich biednych, udoŭ i sirot, staralisia, kab pasiarod ich nia było biady i hora; bahaciejšyja pradawali swaju majemaść i addawali jaje na ruki apostałaŭ abo dyjakanaŭ, a tyja ŭžo abdzialali ŭsich biednych i patrabujučych.
Siamiejnaje žyćcio chryścijan było taksama abapiorta na lubowi i jednaści. Baćki nie pakidali swaich dziaciej u pustynnych miascoch, na hoład i śmierć, jak heta rabili pahancy, ale staralisia ich uzhadawać u wiery i abyčajnaści na dobrych hramadzian kraju i Kaścioła, nie chadzili na roznyja pahanskija widowiščy, dzie lilasia kroŭ ludziej i źwiarat, ale staralisia ścierahčysia usialakaha hrechu. Chryścijanie nie palili swaich niaboščykaŭ, jak heta časta rabili pahancy, nie hałasili pa ich, ale chawali ich pasiarod nabožných pieśniaŭ i malitwaŭ u hrobie, wieručy, što śmierć - heta son i što pamioršyja ŭstanuć niekali na apošni sud pry ŭskrašeńni cieła. Dzieła hetaha mahilnik nazywaŭsia cimeterium", što zn. miesca snu (zhetul pajšło słowa „ćmintar").
Na čale kožnaj hminy, jakija spačatku twarylisia tolki pa haradoch, stajali apostały abo wyznačanyja praz ich biskupy. Pa śmierci apostałaŭ ich miesca zaniali biskupy i zatym jany jość nastupnikami apostałaŭ. Da biskupa naležała wyšejšaja pastyrskaja, kapłanskaja i wučycielskaja ŭłada ŭ hminie.
Biskupam pamahali ŭ ich pracy kapłany (prezbitery), katoryja byli da hetaha praznačany i paświačony praz uskładańnie ruk. Prezbiteraŭ biskup pasyłaŭ z horadu na wiosku, kali tam paŭstawała chryścijanskaja hmina. Takim paradkam z raźwićciom i pašyrenniem Kaścioła twarylisia paźniejšyja dyecezii i parafii. Bolšaja hmina abo chryścijanskaja hramada ŭ paźniejšym časie nazywałasia dyecezijaj, a mienšaja — parafijaj.
Nad haspadarčymi sprawami hminy stajali dyjakany, jakich na pačatku ŭ Jeruzalimie było siem, a potym lik ich značna ŭzros. Dyjakany zbirali achwiary, dzialili ich pamiž
