niem biełaruskaj movy ŭ Prav. Duch. Seminaryi i kab śviaščeńniki da Biełarusaŭ havaryli propaviedzi pabiełarusku.
Uznoŭ-ža 20.1.32 Pravasłaŭnaja frakcyja BChD ŭručyła Mitrapalitu Pravasłaŭnaj Cerkvy ŭ Varšavie memaryjał z hetkimi damahańniami:
1) kab propaviedzi ŭ jeparchijach z biełaruskim nasielnictvam havarylisia pabiełarusku;
2) kab relihii ŭ škołach navučali pabiełarusku;
3) kab unutranaja pierapiska miž kansystoryjami, błahačynnymi, duchavienstvam i prychadžanami viałasia pabiełarusku;
4) kab u znosinach z prychadžanami duchavienstva karystałasia movaj biełaruskaj;
5) kab u carkvu sv. Mikalaja u Vilni, majučy na mecie zhurtavańnie pry joj biełaruskaj pravasłaŭnaj moładzi i nahuł vil. bieł. pravasłaŭnaha hramadzianstva, — byli vyznačany duchaŭniki Biełarusy;
6) kab na pasady siabroŭ kansystoryjaŭ byli naznačany duchaŭniki Biełarusy.
Zaachvočanyja BChD, pieravažna ryvalizujučy z jej, niaraz, asabliva ŭ paru vybaraŭ u Polskija Sojmy, bralisia za biełaruskuju relihijna-pravasłaŭnuju pracu i sami niekatoryja pravasłaŭnyja Biełarusy. Jany navat vydavali čas ad času svaje asobnyja, konfesyjanalna-pravasłaŭnyja, časapisi, jak „Сьветач Беларусі", „Царква і Народ", „Праваслаўнае Аб'еднаньне“, „Праваслаўная Беларусь" i inš. Ale praca heta nastolki była sezonnaja, što ŭ biełaruskaj pravasłaŭnaj kultury badaj nijakich śladoŭ nie pakinuła. Pryjemnym vyniatkam tut jość vydańnie časapisu „Праваслаўны Беларус" u Varšavie, redaktaram jakoha byŭ Janka Pačopka, a takža pravasłaŭnaja biełaruskaja litaraturnaja praca S. Paŭłoviča ŭ Vilni, dziakujučy piaru jakoha vyjšaŭ ceły rad biełaruskich pravasłaŭnych knižak.
