Старонка:Янчук Нарысы 061-118.pdf/5

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

ти. Гды жь рёчя, оть ішцяжать под» часом» даные. звычайностю длп- стовь ддя нБкоторое хостойное причины бывають потвержены, лебы панская добровольность была досвытчена ий на вечность доказапа па- мятю листовь п явностю выпйсу на зпаемасть й. лбпшее. увбренле потомь будучимь, А прохто Мы... з» ласки Более король»...!) І зноў ўсё гэта гаворыцца, дзякуючы выпадку дараваньня правоў нейкаму два- равіпу на землі й па людзей, каб мець яго 1 «енапотомь охотнбйтего и пильнБйшого к» службам». Усе гэтыя літаратурныя ўводзіны: й й штучныя спосабы выкладу па казваюць ва большую пі меншую адукацыю пісара або натарыўса-- аўтара дакумантаў. Трэба, спадзявацца, што вялікшыя цэнтры, як Кра. каў, Вільня, мелі лёпшых у гэтым кірунку. спэпыягістаў, Але даку- манты, якія ўваходзяць -у склад Літоўскай Мэтрыкі, складаліся й пі- саліся ва ўсёй Польскай і Беларускай краінах. Гэта лёгка заўважыць, бо найчасьцей у канцы дакуманту азналаепца месца й час. яго напі- саньня. І тут мы бачым, што апрача Вільні, Трок, Менску, Горадні і. іншых важнейшых гарадоў Беларусі й Літвы, шмат ахтаў пісаліся ў менш вядомых і зусім глухіх гарадкох і мястэчках, як---Бярасьце, Оло- нім, Павагрудак, Новае Места, ДарамяЫн; Мельнік, Біршты; Абольцы, Можырыча, Араны, Ламазы, 1 г. д. Зразумела, што там адукаваных і. дадгатаваных людзей для гэтай а знаходзілася менш... А асобы, мада практычныя ў гэтай справе, карысталіся гатовымі, “прынятымі формуламі; пры гэтым, но разумеючы завілай. мовы, яны. яе псавалі, сяк гэта на кожным ероку можна заўважыць у розных, дагэтуль апуб- лікаваных, дакумавтах Літоўскай Мэтрыкі. Зусім. зразумела, што гэз- кія выпадкі не маглі мець месца ў такіх цантрэльных і добра забясьпе- чаных лепшымі людзьмі ўстановах, як, напр., каралеўская канцалярыя, якая нават пры разьездах караля пераносілася з ім разам, і мы ба- чым, што адзін і той-жа пісар піша такі-то акт у Вільві, а праз не- калькі дзён ён піша другі недзе ў радай або ў якім-колечы пра- меліным мястачку. Сталічны каралеўскі. пісар умеў вылажыць свае думкі ясна, па- ступова, добраў літаратурнай мовай. Возьмем дзеля прыкладу акт. з Л. М., пісапы ў Кракаве ў 1531 у. Гэта ёсьць «прывалой папу Янў Юрьевичу Глббовичу па воеводства Полоцкое»”), «Во имя Боже станься. Иж» всякін вчыпкі пнотлпвыу»ь, которым зь обычасеь людсішхь походять и бывають вь заховалостБхь йхь дБланы, І) Там-жа М 1523, параўиц М 707. 2) З І т. .Летовь Юікной и Западиой Россін“, выд. , Архсографічнай Камісіяй, СПБ. 1865, М 06