Старонка:Янчук Нарысы 061-118.pdf/33

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

іх лішча нявыведанага, і шмат яшчэ пе разьвязане пытаньняў, зау- ных з гэтымі пісоўнымі п(млікамі Беларусі, Каб крыху бліжэй пазн:ёміць чытача з характарам беларускіх летапісаў 1 8 іх моваю, падамо некалькі кавалеаў паводле розных сьпісваў, з розных пэрыадаў нашае гісторыі, Спачатку, аднак, трэба напомніць, што ў старадаўнай гісторыі Літвы налічваюцца тры налі- нейшыя пары: першая, можна сказась, дігістарычная, калі літоўскае племя жыло радавым бытам, і паасобнымі родамі кіравалі «старшыя» або князькі, іменьні якіх не спраўджапы гісторыяй ] выелікаюць спра- вядлівыя сумненьві, хаця яны й сустракаюцца ў летапісных рада- слоўях, тым больш, што (этая гэнадлёгія імкнецца канечна зьвязаць род літоўскіх калзёў з старажытнай рымскай гісторыяй, “каб гэткім чынам больш іх праславі ць. Другі, больш верагодны пэрыад, рачы- наецца ад ХШ вееў й абымязе сабсю княжаньне Міндаўга і яго па- томкаў, якія ўжо патрапілі былі задажыць літоўскае князьства на слрэдняй і заходняй беларускай тэрыторыі, у межах сучасных Маен- скай 1 Горадзепекай губ. Трэці пэрыад, пачынаючы ад ХІЎ. в., “ абы- мае найбольш сла“ную пару пачаваньня новай дынастыі Гэдыміца 1 “яго патомкаў, у ліку якіх найбольш праславіліся яго ўнуві- Ягайла й Вітаўт; папр., ва Шах беларускіх летапісах зьмяшчаецца асабзівая спохвала Вптовту». Ужо з канца ХІЎ веку, дзякуючы таму, што квязь Ягайда ажаніўся з польскай каралеўнай Ядвігай (1386 г), Бе- ларуска- Літоўскае каязьства пачынае ўваходзіць ў больш блізеія ста-. сунеі з. Польшчай, а побач з гэтым пачынае адчуваць на сабе поль- скі ўплыў, асабліва з тае прычыны, што Ягайла, ахрысьціўшыся сам пад !мям Уладыслава П. “зараз-жа ахрысьціў і ўсю пагансюўю Літоў ў каталіцюўю веру. - Дагістарычная эпоха Літвы Ў гэтых летапісах лачынаецца з . вы- думачага апавяданьня аб тым, як у «ітву прыбыў нейкі рымсеі ББязь Паіемон, які, быццам-то, і зьяўляецца пачынальнікам роду літоўскіх князёў: гэты выпадак нібы-то меў адбыцца ў часы панаваньня Наро- на, «который же Неронь быль пань окрутный а невставичиый: влас- ную матку свою ий докторя своего вавыпіцшого своею рукою заблль,. безь каждое причыны о смерть приправяль, й неколяко кроть мбсто- Рямекое казаль запаливати, а ни для чого, толко дая того, пжь бы ся тому дивоваль, а потеху сь того мёвадь. И княжатомь и панятох» рамсенмь, и шляхтам, п всему погдодству кривды и втцсненя великія чпайль, для чого-жь веякимь подданымь 0г0, ддя великога! окрутен- ства 0г0 и новотавяччости, не быль няхто поезеяь, апи бозцечень не: тодко пмБній, альбо скарэовь, алё й. здоровья своего.» Вышэйпада-