Гануля.
Ты, мілы Раманка, сын пана,
Разумны ты, адукаваны, —
Ня ўсё я пайму[1], што учую,
Ды, бачыш, я гэтак мяркую:
У бога ліш[2] верыць нам трэба…
Раман (цалуе голаву Ганулі).
Мая ты галубка малая,
Гануся мая дарагая,
Чаму-ж я ня маю тэй веры?
Чаму-ж мой сьвет гэтакі шэры?
Як гляну я розуму вокам —
Там неба ня бачу высока,
Абшар там, як сажа, так чорны
Раскінуў хтось дзіка-праворны,
А зоры у гэтым абшары
Палаюць адвечным пажарам;
Іх хтось запаліў там адвеку,
На што? — знаць ня даў чалавеку.
І дарма на загадкі сьвету
Даём мы разгадкі ўсе гэты,
Бо мром, не згадаўшы нічога…
Там блудная вельмі дарога.
Гануля.
Ты дзіўна гаворыш, Раманка, —
Ня пойме цябе твая Ганка…
Раман.
Хай, Ганю душа маладая
Твая лепш аб гэтым ня знае;
Ўсё гэта ня дасьць нам нічога,
Ліш будзіць у думках трывогу…
Я часам хачу так забыцца
Ўсяго, чаго мусіў вучыцца,
І жыць, як той люд наш вясковы,
Спакойны, вясёлы, здаровы, —
Ніводная думка благая
Яму сну з вачэй не зганяе;
Хоць гора часамі акруціць,
Хоць голад, хоць холад дакучаць, —
Яго дух, як тая крыніца,
Бурлівай вадой ня бурліцца.
Яго боль — то верхнія хвалі
На рэчкі спакойным крыштале;[3]
Як хвалі — і ён так праміне,
Ня змуціўшы вод на глыбіне, —
