Перайсці да зместу

Старонка:Хрэстаматыя новай беларускай літэратуры (1927). Выпуск II.pdf/9

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка была вычытаная

Серп прыбаўляе ранаў косых,
Павеку рэжуць асьцюкі,
Як п’яўкі смокчуць кроў з ног босых
Аржыньня[1] вострыя сукі.
Но[2] мы ўсё жнём… (як раней)

Мы жнём, растуць снапы і мэтлі,[3]
Мы жнём людзям, гэй, гэй, пабач,
Гаротным нам хоць лезь у петлі,
Працуй на полі — дома плач,
Но ўсё-ж мы жнём… (як раней)

Гэй, жнёмце, бабкі і дзяўчынкі,
Гаруйма, гора не напасьць;
Пан справіць гучныя дажынкі
За пот, кроў, сьлёзы водкі дасьць,

Мы будзем піць,
Як гора п’ём,
Паноў хваліць
І дружна ім
Скрозь сьлёзы песьню прапяём.

|}

Песьня вольнага чалавека.

Напрасна сьвістамі нагаек[4]
Застрашыць хочуць тыраны,[5]
Нагнаўшы чорных соцень шаек,
Акулі рукі ў кайданы.
Душой я вольны чалавек
І гэткім буду цэлы век!

Ня страшны мне Сыбір, вастрогі,
Меч катні шыяй над маей,[6]
Хоць і скуюць мне рукі й ногі,
Хоць зрэнкі выдзяруць з вачэй,
Душой я вольны чалавек
І гэткім буду цэлы век!

Напрасна гіканьне нясецца
Дэспотаў[5] подлых над зямлёй,
Што воля ў путы акуецца,
Згняцецца сілаю, пятлёй.
Душой я вольны чалавек
І гэткім буду цэлы век!

Ці-ж згасіць сонца людзі могуць,
Згасіць, як сьвечку, яснасьць дня?
І волі-ж дэспоты ня змогуць,
Бо воля сонейку раўня.
Душой я вольны чалавек
І гэткім буду цэлы век!

Пры скаціне.

Яшчэ і сонца ня ўзыйшло
Людзей на днеўны труд будзіць,
Тру-гу, тру-гу! на ўсё сяло
Труба пастырская гудзіць.

Тру-гу, тру-гу! ўставай,
Хто жыў, адзін, другі,
Вароты адчыняй,
Скаціну выганяй,
Тру-гі, тру-гі, тру-гі!

Ўстае сяло на трубны гук,
Сьпяшыць к жывёліне сваей,[7]
І вот раздаўся рык і грук
Кароў, авечак і сьвіней.

Тру-гу, тру-гу ідзі
На поле, на лугі,
Скацінка, і глядзі,
Друг дружку не бадзі.[8]
Тру-гі, тру-гі, тру-гі!

Ідзе ўсё войска на папар,
Прышло, скланіла[9] галаву,
І дружна, дружна мал і стар[10]
Скубе вільготную траву.

Тру-гу, тру-гу, дзяры
Травіцу з-пад нагі,
Даждаўшыся пары,
Нап’ешся ты вады.
Тру-гі, тру-гі, тру-гі!
  1. ↑ Жытняя пожня.
  2. ↑ Русіц. — Але.
  3. ↑ Копы зложаных снапоў.
  4. ↑ Русіц. — бізун.
  5. ↑ 5,0 5,1 Дэспот, тыран — словы грэцкія азнач. самаўладца, той, хто кіруе дзяржаваю не па законах, а як яму самому захочацца. У старадаўняй Грэцыі тыранамі зваліся асобы, захапіўшыя найвышэйшую ў дзяржаве ўладу, якая ім не належала па праву.
  6. ↑ Зварот няправільны, трэба — над маей шыяй.
  7. ↑ Сваёй.
  8. ↑ Русіц. — не калі.
  9. ↑ таксама — схіліла.
  10. ↑ Правільней — малы, стары.
Узята з "https://be.wikisource.org/w/index.php?title=Старонка:Хрэстаматыя_новай_беларускай_літэратуры_(1927)._Выпуск_II.pdf/9&oldid=209609"