Перайсці да зместу

Старонка:Хрэстаматыя новай беларускай літэратуры (1927). Выпуск II.pdf/136

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

свой двор. Зноў пазірае на гэтыя цёмныя вокны. І месячык адышоўся ад іх, бо яны мёртвы і іх не ажывіш. Не ажывіш, бо душа вышла з гэтага дому. Ядзьвіся глядзіць на іх і ня верыць сабе, што яна была там. Гэта проста ёй прысьнілася… Няхай-бы ўжо і не прыяжджаў сюды і не даваў-бы жыцьця гэтым вокнам. А яны ажывуць. Яны зноў ажывуць! Але жыцьця яна ўжо ня ўбачыць, бо гэта апошні яе тут вечар: яна сама так захацела. Чаму? Яна проста спыніла сваё шчасьце і сказала: „Даволі!“ Але хто-ж вырве з яе сэрца гэта шчасьце цяпер? Ніхто. Яна будзе з ім жыць, будзе жыць і з тым, хто сядзеў унь там і праводзіў рукою па сваіх цёмных, маладых вусіках.

Але сэрца ёй кажа: „Я хачу яшчэ болей гэтага шчасьця! Я хачу выпіць яго ўсё, усё да самага дна!“ „Не! няхай яно будзе лепш недапітым, бо можа на дне яго наліта атрута. Так лепей!“ Гаворыць Ядзьвіся да свайго сэрца, ды яно ніяк ня хоча згадзіцца з ёю. Яна хоча думаць аб другім: аб дарозе, аб тым невядомым, што на гэтай дарозе яе напаткае. Але гэтыя ўдумныя добрыя вочы пазіраюць на яе, як-бы яны просяць, каб аб іх, толькі аб іх думала яна. І сэрца ёй зноў кажа:

— На што ты лгала яму?..

Малады месячык схіліўся над ветракамі. Яго ўжо ня цікавіць гэта дзяўчына і гэтыя вокны, якія імкнуўся ён ажывіць. Ён яшчэ не акрэп. Яго цягне край зямлі, няясны і мілы. Ідзе ён туды апачыць, каб набрацца новых сілаў на заўтрашнюю ноч. І ён ажывіць гэтыя вокны.

Нявідная рука поўначы ціха праводзіць граніцы між ноччу і днём, і ў вечнасьць адходзіць гэты вечар Ядзьвісі.

Калі Лабановіч прыехаў з экзамінаў, Ядзьвісі ўжо ня было. Ён здае школу вясковаму старасьце і падае просьбу аб пераводзе яго ў другое месца. Нішто болей яго ня цікавіць.

Садзючыся на хурманку з двама чамаданчыкамі, настаўнік сказаў у сваіх думках:

— Адзін разьдзел кнігі прачытаны і загортваецца!..

Ну, што-ж? Гайда далей! —