— Не сварыцеся! Супакойцеся! Усьцяж тое самае...
— Глядзі, які далікатны!..
— Заткніце глоткі!
— Сволач!..
Рота варочаецца ў свае камеры. Спаць ужо ня варта. Трэба напіцца варатку.
— Мо хто пазычыць кусок хлеба?
— А калі аддасі?
— Заўтра — з пайка, які дастану...
— Ды ты-ж ужо раз пазычыў у мяне 200 грамаў і не аддаў!
— Брэшаш: аддаў!
— Не аддаў!
— Ціха! не дзярэце горла!
— Заткні сабе вушы, калі ня хочаш слухаць...
Рота варочаецца да нармальнага жыцьця.
Вясна.
Плывуць дні, месяцы, гады. Здавалася бы, што шмат ёсьць перамен: адны паміраюць, другіх расстрэліваюць, іншых па сканчэньні кары ў лягеры вывозяць некуды на выгнаньне — у тундру пячорскую, нарымскі край або ў сібірскую тайгу. Але ўзапраўднасьці — нічога не зьмяняецца: астаецца вечная няволя.
Кожную вясну, калі мора стаіць яшче скаванае лёдам, прылятаюць зьвястуны вясны — чайкі і сваім дзікім крыкам напаўняюць паветра. Ко-
