Старонка:Піотуховіч Купала.pdf/1

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка была вычытаная

АСНОЎНЫЯ ЭТАПЫ Ў РАЗЬВІЦЬЦІ ЛІРЫКІ ЯНКІ КУПАЛЫ[1]

М. Піотуховіч

15-га мая 1905 году ў менскай газэце "Северо-Западный Край" зьмешчан быў першы верш Янкі Купалы ― "Мужык“. Роўна 20 год прашло з тэй пары. За гэтыя 20 год пясьняр прашоў даўгі шлях свайго мастацкага разьвіцьця і не пахучымі кветкамі, а, хутчэй, калючымі цернямі быў усеяны гэты шлях: ён быў поўны барацьбы за самавызначэньне і за лепшую долю роднага народу.

У рамках кароткага нарысу не прадстаўляецца мажлівым поўнасьцю абхапіць усю многагранную творчасьць беларускага поэты. Мы намецім толькі галоўныя вехі, зазначым асноўныя этапы, якія прашоў у сваім разьвіцьці пясьняр.

Першы этап―гэта зборнік "Жалейка", які зьявіўся ў 1908 годзе. У дадзеным зборніку мы ўжо знаходзім эмбрыён галоўных мотываў творчасьці Янкі Купалы. Тут ужо досыць выразна вызначаецца мастацкая постаць песьняра. Для навуковага дасьледчыка поэзіі Купалы "Жалейка“, калі шукаць анолёгій, мае такое-ж вялікае значэньне, як, напрыклад, ліцэйскія вершы Пушкіна.

У „Жалейцы" пераважваюць об'ектыўныя мотывы лірыкі. Янка Купала выступае тут, галоўным чынам, як назіральнік наўкольнага жыцьця. Герой зборніка―беларускі селянін. Асабліва падрабязна распрацована тут тэма сялянскай беднасьці. Поэта ўсебакова абхапляе соцыяльныя злыдні беларускага селяніна. Вось напрыклад, якія сумныя песьні мужыка падслухаў наш поэта:

Няма хлеба, няма солі,
Чужому рабі;
Няма шчасьця, няма долі,
Вот тут і жыві;
Вот зіма―мароз вялікі,―
Дровы ў Менск цягні;
Дзеткі зьмерзьлі; енкі, крыкі,―
Вот тут і жыві.

  1. З некаторымі довадамі аўтара рэдакцыя не згаджаецца. Рэдакцыя