На Полацкім Замчышчы.
Пралёг:
Апавяданьне і малітва старога дзеда.
Дзея 1.
Чары русалак і сон князя Усяслава на кургане.
Дзея 2.
На старадаўнім Полацкім замчышчы.
Асобы:
Князь Усяслаў, князеўна Прадслава, Русалкі, Чорны, Ведзьмы.
Пралёг.
За сцэнай чутна пяяньне хору пра „Слаўны Полацак“. На сцэне вясковая хата, каля яе плот і заваленка. На завалінцы сядзіць дзед, беларус, 80 гадоў, з дабрадушным тварам, сівай, даўгою барадой, сівымі валасамі, апрануты ў чугай і лапці з аборамі. Ён курыць піпку і задумаўшыся качае галавой і ўслухоўваецца ў песьню. Каля яго гуртком сядзяць яго ўнукі і ўнучкі, вялікія і малыя, апранутыя ў беларускія вопраткі і касьцюмы і зьдзіўлена глядзяць на задумаўшагася дзеда.
Унучка старшая да дзеда: Што ты так задумаўся, дзядулька, і прыціх.
Дзед да ўнукаў: Авось, дзетухны, у маіх вушах усё зьвініць сумная песьня пра стольнае і слаўнае места Полацак, пра наша веча, пра нашу волю…
Усе ўнукі разам: Дзядулька родненькі, раскажы нам пра старыну, пра славу Полацку.
Хор заціхае і дзед пачынаець сваю прамову:
Дзед: (уздыхае). Эха-хо, цяжка, дзетухны, мне мінулае ўспамінаць аб тым, што было калісь — та слава, сіла й моц у нашага беларускага народу, калісь-та ён займаў пачэснае мейсца сярод другіх народаў. Моцна тады стаяў вялікі, багаты, стольны Полацак…
