Па выразе яго твару можна адгадаць пра што ён думае. Мізэрная хатка на балоце, цяжкая работа зранку да вечару, мізэрная заработная плата, брудная батрацкая вопратка…
— На вайсковай службе ў мірны час ніякіх клопатаў, — паведамляе ён. — Штодня гатовая ежа, і нічога ня робіш, маеш свой ложак, кожных восем дзён чыстую бялізну, як кавалер там які, правіш сваю ўнтэр-офіцэрскую службу, носіш прыгожы мундыр; увечары ты вольны чалавек і ідзеш у шынок.
Гайе надзвычай ганарыцца сваімі ідэямі. Ён закаханы ў іх.
— А калі ты праслужыш сваіх дванаццаць год, — атрымліваеш пэнсіённае пасьведчаньне і робішся жандарам. Тады можаш увесь дзень гуляць.
Ён нават успацеў смакуючы наперад сваю будучыню.
— Уяві сабе, як цябе тады будуць частаваць. Тут чарка коньяку, там поўлітра віна. З жандармам кожнаму прывабна быць у добрых адносінах.
— Ты-ж ніколі ня будзеш унтэр-офіцэрам, Гайе! — кідае яму Кат.
Гайе зьбянтэжана пазірае на яго і маўчыць. Яго думкі зараз поўны яснымі восенскімі вечарамі, нядзельнымі днямі ў стэпе, вясковымі званамі, вечарамі і начамі прабаўленымі з вясковымі дзяўчатамі, грачанамі блінамі з вялікімі вочкамі тлушчу, гадзінамі бесклапотнай балбытні за кухлем піва.
З такім мноствам малюнкаў ён ня можа так хутка справіцца, таму ён бурчыць, раззлаваны.
— І што за глупства вы заўсёды пытаеце?
Ён напяльвае кашулю праз галаву і зашпіляе сваю куртку.
— А штоб ты пачаў рабіць, Т’ядэн, — крычыць Кроп.
Т’ядэн ведае толькі адно: сачыць за тым, каб ад яго ня высьлізнуў Гімэльштос.
Яму, мабыць, больш за ўсё жадалася-б замкнуць яго ў куфры і што раньня накідацца на яго з доўбняй. Ён зьвяртаецца да Кропа:
— На тваім месцы я пастараўся-б зрабіцца лейтэнантам. Тады-б ты здолеў так расцукаць яго, што ў яго-б у азадку вада загатавалася-б.
— А ты, Дэтэрынг? — працягвае дапытвацца Мюлер. З сваімі пытаньнямі ён проста ўроджаны настаўнік.
