Старонка:На Заходнім фронце без перамен (1931).pdf/168

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

Я ўстаю.

Я вельмі спакойны. Хай пройдуць месяцы і гады, — яны больш нічога ня возьмуць ад мяне, яны ня могуць больш нічога ўзяць ад мяне. Я да таго самотны, і ў мяне да таго мала надзей, што я магу, магу бязбоязна глядзець наперад. Жыцьцё, якое працягнула мяне праз гэтыя гады, яшчэ ў маіх руках і ў маіх вачох. Ці перамог я яго, я ня ведаю. Але пакуль яно ва мне, яно будзе шукаць сваіх шляхоў, хоча гэтага ці ня хоча маë «я».

Ён загінуў у кастрычніку 1918 году, у дзень, калі на ўсім фронце было так ціха і спакойна, што ваенная зводка абмежавалася аднэй толькі фразай: «На заходнім фронце без перамен».

Ён упаў ніц і ляжаў на зямлі, нібы заснуўшы. Калі яго перавярнулі, дык убачылі, што ён памучыўся нядоўга: яго твар быў да таго спакойны, нібы ён быў давольны, што гэта здарылася.