Старонка:На Заходнім фронце без перамен (1931).pdf/150

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

цяпер добры вынік. Сьцеражэцеся! Ён ня мае права рабіць гэта, калі вы адмовіцеся.

— Ах, сябра, — гаворыць стомлена адзін з іх, — лепш ужо ногі, чымся чэрап. Хіба ведаеш, што з табой здарыцца, калі зноў трапіш на позыцыі? Хай робяць што хочуць, абы мне зьвярнуцца дахаты! Лепш крывыя ногі, чым сьмерць.

Другі з іх, малады чалавек нашага ўзросту, не згаджаецца. Наступнай раніцою галоўны доктар загадвае прывезьці абодвух у ніжні паверх і ўгаворвае, і лае іх да тэй пары, пакуль яны абодва не згаджаюцца. Што-ж яны могуць зрабіць? Яны простыя радавыя, а ён — важная птушка. Іх прыносяць назад захлёраформаванымі.

З Альбэртам справы брыдкія. Яго забіраюць і робяць ампутацыю. Яму адразаюць нагу па сьцягно. З гэтага дня ён амаль зусім не размаўляе. Аднойчы ён гаворыць мне, што застрэліцца, калі пры ім будзе зноў яго рэвольвэр.

Прыбывае новы транспорт. У нашу палату паступае два сьляпых. Адзін з іх малады музыкант. Сёстры, калі яны яго кормяць, ніколі ня маюць ля сябе нажа: ён неяк выхапіў у адной з іх нож. Ня гледзячы на гэтыя перасьцярогі, адбываецца наступнае: увечары, калі яго кармілі, сястру паклікалі ад яго койкі; яна пакінула талерку з відэльцам на яго століку. Ён вобмацкам знайшоў відэлец, схапіў яго і з усяе сілы ўстраміў яго сабе ў грудзі, насупраць сэрца, потым схапіў бот і як мага давай біць ім па ручцы відэльца. Мы клічам па паратунак. Спатрэбілася трое людзей, каб адабраць ад яго відэлец. Тупыя канцы пасьпелі прасякнуць даволі глыбока. Ён праз усю ноч так лае нас, што ніхто ня можа заснуць.

Ураньні ў яго прыпадак гістэрыкі.

Зноў апаражняюцца койкі. Дні ідуць за днямі ў болі і страху, у стогнах і крыках. Нават наяўнасьць пакояў сьмяротных не дапамагае, іх не хапае; людзі паміраюць па начох і ў нашай палаце. Гэта адбываецца хутчэй, чымся сёстры пасьпяваюць заўважыць набліжэньне сьмерці.

Але аднойчы дзьверы адчыняюцца, уяжджае ціхі вазок. На ім бледны, схуднелы, урачыста ўсьсядае са зблытанымі, цёмнымі, кучаравымі валасамі Пэтэр. Сястра Лібэрціна, зьзяючы, падсоўвае Пэтэра да яго ранейшай койкі. Ён зьвярнуўся з палаты сьмяротнікаў. Мы даўно лічылі яго памёршым.