Старонка:Каспяровіч Каганец.pdf/16

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

Сабірацісь усім мужчынам,
Запасным бо „ніжнім чынам“
і ў Манджурыю дзесь ступаці
Кроў гарачу праліваці.
Бо яго сьвятлейшым панам
I праслаўным генэралам
Да патрэбны сталі грошы
Для іх лепшай бо раскошы:
То на трункі, то на карты,
То на розны смачны жарты (1904).

Як для народніка на Беларусі, для Казіміра Карлавіча відаць было, што пытаньне соцыяльнае непадзельна зьвязана з пытаньнем нацыянальным і змаганьне за родную мову было бадай ня менш рэволюцыйным, чым змаганьне за зямлю. Таму ён шмат гора бачыў у тым, што хто колечы з беларусаў часамі мяняў мову сваю на чужую:

Ой гора, жа, гора над намі
А ўсяму вінаваты самі,
Бо мову прыродну мы забываем,
Опратку, звычай на чужы мяняем (1893).

Усе гэтыя цяжкія ўмовы бытаваньня беларускага працоўнаганароду ўсё-ж ня губілі веры ў Казіміра Карлавіча ў лепшую будучыну:

Хоч як мёртва та краіна
Дрэмле ў попелі;
I пад бічам цемравіна
Усе занямелі,
Пакапаўся-б у тым попелі,—
Іскарка-б бліснула,
А каб ветры наляцелі,—
Полымя-б шыбнула.
I зацьвіла-б наша ніва
Краснымі квятамі...
І Беларусь, та журліва,
Што нікне з лятамі,—
Узварухнецца, устрапянецца,
Узьвядзе плячыма,
У нову шату апранецца
I празрыць вачыма (1904).

I Казімір Карлавіч капаўся ў попелі народнага нездаваленьня самаўладзтвам, гуртаваў ваколсябе лепшых людзей, гукаў, каб люд прачынаўся, каб скідаў ярмо:

Хай люд прачынаецца,
Сьпіну хай распростае,
З цемры вызваляецца!
Ярму таму цяжкаму
Годзе карк муляці!
Катам кару ўчынімо,
Штоб век было ў памяці! (1906).