мест ў цяперашнім Рогачоўскім павеце. У час гэтага замірэньня, у 1506 годзе памерлі і цесьць і зяць.
Пасьля іх гаспадаравалі — на Ліцьве і Беларусі брат Аляксандра Жыгімонт ІI (Стары), а ў Маскве Васіль III, сын Івана III. У 1508 годзе перабег з Літвы ў Маскву воража настроены да Жыгімонта князь Глінскі. Ён падбіў Маскоўскага гаспадара на вайну з Жыгімонтам. Зноў маскоўскія войскі ўварваліся на Беларусь. Жыгімонт з вялікім, сільным войскам выйшаў ім на спатканьне і пачаў гнаць на ўсход. Васіль III павінен быў прасіць згоды. Быў падпісаны „вечны мір“, па ўмове каторага Маскоўскі гаспадар павінен быў вызваліць князя Астроскага і другіх ваеннапалонных.
Вечнасьць згоды цягнулася вельмі нядоўга, ўсяго толькі 5 гадоў. У 1513 годзе зноў пачалася вайна. Адбываюцца вялікія бойкі пад Смаленскам і Оршаю. Пад Оршаю гетман Астроскі адзержаў над маскоўскім войскам дзьве пабеды, ня гледзячы на тое, што яго армія была меншаю, як маскоўская ў два разы. Ад Оршы ён гнаў маскоўцаў аж да Дарагабушу. 30 тысячаў трупаў беларусоў, ліцьвіноў і маскоўцаў заслалі ўсю гэтую плошчу. Змаганьне бязупынна йдзе далей. Такія гарады, як Полацак, Мсьціслаў, Магілёў, Орша, Рогачоў, Гомель, Віцебск, Смаленек і інш. руйнуюцца па некалькі разоў. Мы ўжо й ня лічым, які страшэнны лік вёсак, невялічкіх мястэчкаў было зруйнована, за часы гэтага змаганьня. Усё тое, што зрабіла многавяковая народная праца, гіне. Разгараная зямля зарастае густым лесам. Жыхары бадзяюцца па лясох, хаваюцца там ад забойства і рабаваньня. Прыпыняецца народная творчасьць. Насельнікі краю, бачучы, што барацьбе няма канца-краю, кідаюць свае зруйнаваныя гнёзды, кідаюць сваю родную зямлю і бягуць на Украйну. А барацьба ўсё йдзе. Войны аднаўляюцца ў 1516, 1518, 1519, 1534, 1535 і 1536-м гадох. І тая і другая старана змучаная змаганьнем, робяць зноў згоду, каторая цягнецца толькі 25 гадоў. Пры Івану ІV Грозным, ў 1561-м годзе, зноў пачынаецца так званая Лівонская вайна, каторая таксама адбывалася на тэрыторыі Беларусі.
Дорага каштавала гаротнаму беларускаму народу імпэрыялістычная думка Маскоўскіх гаспадароў-зьбірацялёў аб тым, што Беларусь ёсьць іх „вотчына“.
Культурная праца.
Ня гледзячы на тое, што край з году ў год руйнаваўся, што нішчылася і матэр’яльная і духоўная культура, над якой працавалі нашыя бацькі, ўсё-ж такі ў гэты час мы бачым развіцьцё, і дужа шырокае, беларускай культуры.
