Старонка:Казкі і расказы беларусаў-палешукоў.pdf/82

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

43. Вельми навучны.

Жыў сабѣ́ жыд сла́ўны да ґу́чны да ве́льми наву́чны. Ен ничоґо не ґлядзѣ́ў, то́льки на бо́бли седзѣ́ў, бо таки́ ро́зум маў, што й на свѣт не пазира́ў; на земли́ й пад земле́ю ўсе ба́чыў, усе́ знаў и нико́ґо не пыта́ў. Раз мужы́к падня́ў драби́ны да й паста́виў их к страсѣ́. Ду́маў, як жыды́ наву́чнаґо рабѣ́я там абсту́пяць, та с страхи́ йґруш е́н натрасе́. Да жыды́ ўба́чыли драби́ны, а на их дзи́ўнае дзи́во: над страхо́ю верх драби́н каро́ва абмара́ла. Жыды́ ду́мали, ду́мали, судзи́ли да к тако́му дзи́ву ро́зуму не прылажы́ли. До́ўґо гергетали да й па ве́льми наву́чнаґо пасла́ли. Падышо́ў ё́н пад драби́ны, прыци́с к илбу́ па́лец и стаи́ць, мыслю́е. А тым ча́сам све́рху свѣ́жы ґнǒй цечэ́ з страхи́ да до́лу да й якра́з наву́чнаму на мо́рду. Тут е́н цы́цальнякам уце́р тро́хи мо́рду да й прамо́виў слово, да тако́е сло́во, што аж пах пашо́ў. Жыды́ слу́хаюць уша́ми, ню́хаюць наса́ми. А круґо́м той за́пах хо́дзиць, бы ў хлевѣ́ весно́ю. От сказа́ў той жыд ве́льми наву́чны: „каро́ва стала на лоб, уперласа на ро́ґи, а хвасто́м све́рху закруци́ласа да й намара́ла на драби́ны“. Жыды́ пацмо́кали, пакива́ли ґалава́ми да й павели́ пад ру́ки ве́льми наву́чнаґо рабѣ́я ў ха́ту. Идзе́ рабѣ́й и нǒґ не падыма́е, тǒльки шмы́ґае панто́плями. „Ой, яки-ж е́н разу́мны, яки-ж ё́н письме́нны“ — ка́жуць жыды́. Тым ча́сам рабѣ́й залѣ́з панто́плями ў са́мую ку́чу. Тут пашо́ў ещэ́ лѣ́пш таки пах, што й жыды́ насы́ пазатыкали. — Ой, яки ё́н наву́чны, яки ё́н разу́мны!.. Гэ́то ё́н зраби́ў, каб паказа́ць, што мы про́циў еґо́ — пфэ! — Тут падышо́ў мужы́к, ен паґлядзѣ́ў, паслу́хаў да й ка́жэ: „Парху́цьки вы, парху́цьки паґа́ные, ра́зам з сваи́м рабѣ́ям! Ен таки́ письме́нны таки́ наву́чны таки́ разу́мны, што за ро́зумам и свѣ́ту не ба́чыць“.

Пересказалъ И. Аземша.

С. Лучицы.