— Так, так.
Яны адышліся ў бок.
— У вёсцы Катлох, бачыце, таварышы, здарэньні…
Пятрусь аглядзеўся па бакох.
Дарогаю праехала некалькі падвод балаголаў.
— Здарэньні, — з націскам паўтарыў Пятрусь: — Напэўна поліцыя ўжо там. З-за сэрвітуту вышла. Камянецкі забараніў катлоўцам выганяць каровы ў лес, а яны, вазьмі, ды ня толькі на сэрвітут, а яшчэ і на паплавы дахітрыліся… Назнарок… І калі аконам з парабкамі памкнуліся заняць у хлеў, дык яму так уляпілі хлопцы, што той ледзьве ўцёк… І гэта не бяз удзелу нашых… Костусь Вар’ёнчык, Саўка Піліпчук — го-а — зацятыя хлопцы.
Паведамленьне, пачутае з вуснаў Пятруся, ашаламіла Рыгора сваёю нечаканасьцю. Ён раптам паддаўся ваяўнічаму настрою.
— Глядзеце вы! Я гэтага не спадзяваўся. Цікава! Бурліць!..
— А ты думаў вёска заснула? Ці мы тут кінулі працу?
— Малайцы, хлопцы!
— Бачыш!
Пятрусь з Сёмкаю весела ўхмыльнуліся. Да іх данёсься ляскат вартаўнічае брашчоткі. Хлопцы сьцішылі гутарку.
Хутка яны разышліся па хатах…
І Рыгор, лёгшы спаць, доўга ня мог заснуць, захоплены бурлівым пачуцьцём радасьці з прычыны Катлоўскіх здарэньняў.
V
НАЗАЎТРА дзень выдаўся ясным, пагодным.
Рыгор а дзесятай гадзіне раніцы, з кніжкаю і палкаю ў руках пакінуў хату і пайшоў у лес. Маці запытала.
— Не астануся начаваць, — адказаў Рыгор.
— Та ты-ж прагаладаешся, сынок.
— Не клапацецеся, маці; захачу есьці — прыду.
— А калі хлопцы цябе запытаюць, што ім адказаць? — ужо на дварэ дагнала Рыгора маці.
— Скажэце, што я ў Хвойніку, — адказаў ён.
Як сказаў, так і зрабіў: у лесе Рыгор прабыў да вечара. І калі прышоў дамоў, то яму маці расказала наступную гісторыю.
А сёмай гадзіне, хто праходзіў Сівулінскаю вуліцаю, стрэціў вясёлую і п’яную кампанію, якую зложвалі сабою: Васіль, Янка, Хлёр і Мікола. Абняўшыся па двох, Мікола з Васілём, а Хлёр