Застыла ты, як той вулкан, знадворку,
Малілася „за душачак дзядоў“.
Была ты ўся курганам-лысагоркай,
Музеем цьмы пазгубленых гадоў.
А пад старой пад шматвяковай світкай
Кіпела кроў бунтарская ў грудзёх,
Хоць гнулі ў крук, цягнулі жылы ў ніткі
Здзіракі тры: і пан, і цар, і бог.
Прыгоннік-раб загартаваўся ў полі;
Ўся Беларусь абросла мазалём.
А цёмны лес русаліўся аб долі,
Трывожыў сны падземны буралом.
II
Праз грукат-крык сусветнай дзікай бойні,
Праз груды цел, праз алавяны стогн,
Праз пустыры разрытых родных гоней,
Праз мора слёз, праз царскі трухлы трон,
Праз дым, пажар магнацкіх гнёзд прынадных,
Праз стогн, праз гнеў і праз бяссілля злосць
Паноў, мяшчан пры кераншчыне здраднай
Да нас прымчаў Кастрычнік — слаўны госць!
Бы Святагор, вядомы з казкі сівай,
Ён родны край ператварыў у дзіў;
Свабодны гімн запеў на рабскай ніве,
Ён прышлы час, бы казку, спарадзіў.
Як геній зор, Кастрычнік зірк у сенцы —
Пакіраваў свой бег усцяж назад,
Еўропа — стук панамі у акенца:
Ты адчыні ім браму, хоць не рад.
У першы раз — Вільгельм тут еў сняданне,
У раз другі — Пілсудскі зводзіў звод.
Буржуй быў рад: „Пануй-жа тут, мой пане“ —
І піў да дна атруты коoш народ.
