Старажытныя насельнікі
Тэрыторыя Беларусі ў старадаўныя часы была занята угра-фінскім і літоўскім народамі, якіх тут і знайшлі прыйшоўшыя сюды славяны. Гэтая здагадка пацьвярджаецца археолёгічнымі досьледамі, а таксама і топографічнай номэнклятурай. Фіны займалі паўночна-ўсходнюю частку гэтай тэрыторыі, а літоўцы заходнюю і паўднёвую. Славяны, заняўшыя тэрыторыю, заселеную фінамі, утварылі велікарускі народ, а славяны, заняўшыя літоўскую тэрыторыю — беларускі. Грунтам для гэтага пагляду зьяўляецца той довад, што орыгінальныя адзнакі беларускай мовы зьяўляюцца ўжо ў Полацкай і Смаленскай землях у тыя часы, калі аб літоўскім політычным уплыве на Беларусь не магло быць і гутаркі. Так, напрыклад, ужо ў тарговым дагаворы 1229 г. полацкіх і смаленскіх князёў з немцамі выразна чутны адзнакі беларускай мовы.[1]
Продкі беларусаў адносяцца да ўсходняй групы славянаў. З славянскай прарадзімы — Прыкарпацьця — пад націскам рухаў другіх народаў, асабліва готаў, а потым гунаў, яны пачынаюць пасоўвацца на поўнач. Сыстэмы рэк Дняпра, Заходн. Дзьвіны, Ловаці і Волгі, якія якраз або пераразаюць, або бяруць свой пачатак на тэрыторыі Беларусі, далі славянам магчымасьць лёгка прайсьці па прасторы, пакрытым лясамі і балотамі, і былі натуральнымі шляхамі дзеля расьсяленьня. Процэс колёнізацыі пачаўся ў II веку і асабліва павялічыўся ў VII—IХ в. в. На прасторы Беларусі пасяліліся тры славянскіх племені: крывічы, дрыгавічы і радзімічы. Крывічы занялі вярхоўі Дняпра, Заходн. Дзьвіны і Волгі; дрыгавічы пасяліліся паміж Прыняцьцю і Заходн. Дзьвіной і радзімічы—па Сожы. З крывічоў, дрыгавічоў і радзімічаў і злажыўся беларускі народ.
У пэрыяд расьсяленьня славяны былі ўжо досыць культурным народам. Матар‘ялы, якія дае лінгвістыка, сьведчаць аб тым, што яны былі аселым народам, займаліся земляробствам і паляўніцтвам, разводзілі хатнюю жывёлу, лавілі рыбу і ведалі некаторыя рамёслы. Яшчэ да расьсяленьня яны ведалі мэтады і спосабы іх апрацоўкі. Яны ўмелі вырабляць аружжа і, нарэшце, ім вядомы быў абмен і гандаль.
- ↑ Соболевский „Смоленско-Полоцкий говор.“
