Перайсці да зместу

Старонка:Домбі і сын.pdf/332

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка была вычытаная

— Вы хітры, капітан Катль, — развязна прадаўжаў містэр Каркер з невымушанай шчырасцю свецкага чалавека, які вельмі добра ведае свет, каб турбавацца з-за ўчынкаў, якія яго асабіста не датычаць, — аднак, і вас можна раскусіць — вас і вашага адсутнага сябра, капітан. А што вы зрабілі з вашым адсутным сябрам?

Зноў капітан прыціснуў руку да грудзей. Яшчэ раз глыбока ўздыхнуўшы, ён загадаў сабе: «Трымайся мацней!», але шэптам.

— Вы займаецеся мілымі змовамі, наладжваеце мілыя нарады, прызначаеце мілыя спатканні, прымаеце мілых гасцей, хіба-ж не так, капітан, — запытаўся Каркер, нахмурыўшы бровы, але па-ранейшаму агаляючы зубы. — Але гэта ўжо дзёрзкасць — з'яўляцца пасля сюды! Гэта не вяжацца з вашай разважлівасцю! Вы, змоўшчыкі, уцекачы, павінны быць больш разважнымі. Зрабіце такую ласку, ідзіце!

— Прыяцель! — задыхаючыся прагаварыў капітан прыглушаным і дрыжачым голасам, сударгава сціскаючы свой цяжкі кулак. — Шмат чаго хацелася-б мне вам сказаць, але я добра не ведаю, дзе схаваны ў мяне зараз словы. Для мяне мой малады сябра Уольр утапіўся толькі ўчора вечарам і гэта мяне збівае з толку. Але мы з вамі яшчэ сойдземся борт да борта, прыяцель, — сказаў капітан, падымаючы свой кручок, — калі будзем жыць!

— Гэта будзе неразумна з вашага боку, прыяцель, калі здарыцца, — з тою-ж шчырасцю адазваўся загадчык. — Бо, папярэджваю вас, вы можаце не сумнявацца ў тым, што я вас злаўлю і выкрыю. Я не дамагаюся таго, каб быць больш маральным, чым мае блізкія, дарагі капітан, але давер'ем гэтай фірмы або каго-небудзь з членаў фірмы злоўжываць не варта, таксама як не варта яго падрываць, пакуль у мяне ёсць вочы і вушы. Бывайце! — сказаў містэр Каркер, кіўнуўшы галавой.

Капітан Катль, пільна паглядзеўшы на яго (містэр Каркер не менш пільна паглядзеў на капітана), вышаў з канторы, а містэр Каркер па-ранейшаму стаяў перад камінам, шырока расставіўшы ногі, прыязна і бесклапотна, нібы душа яго была таксама не заплямлена, як і яго чыстая бялізна і гладкая, далікатная скура.

Праходзячы праз кантору, капітан глянуў на бюро, за якім, як яму было вядома, сядзеў калісьці бедны Уолтэр; цяпер за ім займаўся другі юнак, амаль з такім самым свежым і жывым тварам, які быў у Уолтэра ў той дзень, калі яны адкрывалі ў маленькай задняй гасцінай прадапошнюю бутэльку славутай старой мадэры. Выкліканы такім чынам успамін паслужыў на карысць капітану; ён расчуліў яго ў разгар гневу і прымусіў заплакаць.

Калі капітан вярнуўся ва ўладанні Драўлянага Мічмана і сеў у кутку цёмнай крамы, абурэнне яго, якое-б яно не было вялікае, не магло перамагчы смутку. Здавалася, гнеў не толькі зневажаў памяць памёршага, але, заспеты смерцю, згасаў перад

328