— Ну, спачатку трэба сказаць швейцару, што нас няма дома, калі хто будзе запытваць, — з важнасцю праказаў Гаўрош.
Юркнуўшы ў поцемкі з упэўненасцю чалавека, які ведае ўсе закавулкі сваёй кватэры, ён дастаў дошку і закрыў ёю трэшчыну. Потым дзеці пачулі слабы трэск запалкі, усунутай у бутэлечку з фасфарычным саставам. Нашых запалак тады яшчэ не існавала.
Раптоўнае святло прымусіла дзяцей зажмурыцца. Гаўрош запаліў кавалак кнота, насычанага смалою. Такія кнаты называліся „склепавымі пацукамі“. „Пацук“ Гаўроша, які больш чадзіў, чым свяціў, вельмі слаба асвятляў унутранасць слана. Азіраючыся навокал, маленькія госці Гаўроша адчувалі нешта падобнае да таго, што адчуваў-бы чалавек, засаджаны ў велізарную банку. Яны бачылі гіганцкі касцяк, які ахапіў іх з усіх бакоў. Даўгое пачарнелае бервяно над іх галовамі, ад якога на пэўнай адлегласці выгіналіся па баках тоўстыя жэрдкі, з’яўлялася хрыбетнікам з рэбрамі; ад бервяна звешваліся ў выглядзе сталактытаў праступіўшыя калісьці зверху і застыўшыя струмяні тынку, а паміж процілеглымі рэбрамі працягваліся шэрымі перпонкамі густа запыленыя павуціны. Там і сям у кутках відаць былі нейкія чорныя плямы, якія здаваліся жывымі: яны шпарка і мітусліва варушыліся, нібы спалоханыя. Абломкі, якія ўпалі зверху і запоўнілі ніжнюю частку таго, што прадстаўляла брушную поласць слана, дазвалялі вольна хадзіць у гэтай поласці, як па падлозе.
Малодшы з хлапчукоў прытуліўся да брата і пралепятаў:
— Вой, як цёмна!
Гэтыя словы ўзлавалі Гаўроша. Прытым хлопчыкі выглядалі такімі спалоханымі, што, на думку Гаўроша, ім патрэбна была пэўная ўстраска.
— Чаго вы там скуголіце? — крыкнуў ён. — Вам не падабаецца тут? Не раскошна для вас?.. У Тюільры, ці што, загадаеце вас змясціць?.. Скаціны вы пасля гэгага! Глядзіце вы ў мяне! Я-ж жартаваць з сабой не дазволю! Я вам пакажу, як рылам круціць! Падумаеш, якія важныя асобы.
Пры страху бывае вельмі карысна лёгкая суровасць: яна заспакойвае. Дзеці падышлі да Гаўроша і прытуліліся да яго.
Закрануты такім давер’ем, ён адразу перайшоў ад строгасці да ласкі і, звярнуўшыся да малодшага, пяшчотна сказаў яму:
— Дурненькі ты! Цёмна-ж не тут, а на дварэ. На дварэ лье дождж, як з вядра, а тут яго няма. На дварэ сцюжа,
