——— 44 ———
хат саджаюць звычайныя эўропэйскія садовыя дрэвы: яблыні, ігрушы; з яблыкаў гатуюць сыдр (яблычнае віно). Вышэй па горных лугох красуе гадоўля добрага малочнага быдла; з малака там вырабляюць сыры, якія адгэтуль вывозяцца ўва ўсе іншыя краіны Пірэнэйскай стараны. У Кантабрыйскіх горах няма недахвату і ў карысных мінэралах: шмат у якіх месцах сустракаецца каменны вугаль, жалеза, цынк. Аднак насельнікі краіны не зварочваюць патрэбнай увагі на свае падземныя багацьці. Капальні належаць пераважна да чужаземных капіталістых: ангельцаў, французаў, якія вывозяць тутэйшую руду ў неапрацованым стане на свае ўласныя фарбыкі за межы пірэнэйскіх дзяржаў. Такім чынам фабрычная прамысловасьць не пашыраецца ў Пірэнэйска-Кантабрыйскай краіне, і толькі жалезныя гуты спатыкаюцца тут досыць часта.
Насяленьне краіны, як і заўсёды ў горных мясцовасьцях, складаецца з рознастайных пляменьняў. Ува ўсходніх і сярэдніх Пірэнэях жывуць каталёнцы (на паўднёвых схілах), і провансальцы, або паўднёвыя французы (на паўночных схілах), якія ўжываюць бязмаль-што адну й тую самую мову, хаця часта першых лічаць за гішпанцаў, а другіх за французаў. У Заходніх Пірэнэях абапал вадападзельнага ланцуга жывуць баскі, якія захавалі старасьвецкія звычаі й старадаўную мову даўнейшых тубыльцаў Пірэнэйскага паўвострава - ібэрыйцаў.
Працавітыя й працаздольныя баскі значна розьняцца ад іншых народаў паўвострава, гультаяватых, пагардлівых і цёмных. Баскі лічацца найлепшымі рыбакамі й мораходамі і добрымі, ашчэднымі й разумнымі гаспадарамі. З усіх тых эмігрантаў, якія выядждалі з Пірэнэйскага паўвострава ў Паўночную й Сярэднюю Амэрыку, баскі зьявіліся найлепшым колёністымі. У работніцкім руху ў Гішпаніі баскі граюць прыметную ролю. У 1921 г. работнікі фабрык у землях баскаў абвяшчалі агульную забастоўку супроць авантурніцкай вайны ў Мароко, якую пачаў урад Гішпаніі.
Кантабрыйскія горы залюднены гэтак званымі гальего. Яны гавораць папортугальску, але кастыльцы абвяшчаюць іх гішпанцамі.
З політычнага боку краіна Пірэнэйска-Кантабрыйскіх гор належыць да Гішпаніі. Толькі паўночны схл Пірэнэяў уваходзіць у склад Францускай рэспублікі.
У сярэдзіне Ўсходніх Пірэнэяў існуе яшчэ маленькая самастойная рэспубліка Андора, найменшая па коьлкасьці насельнікаў дзяржава Эўропы (5000 чалавек пераважна пастухоў і контрабандыстых, якія перацягваюць гішпанскія тавары ўва Францыю і, адваротна, францускія ў Гішпанію).
Асяродкам Пірэнэйска-Кантабрыйскае краіны трэба лічыць горад Більбао (114.000 нас.), галоўную прыстань Паўночнай Гішпаніі на Біскайскай затоцы з майстэрнямі караблёў і вывазам жалезнай руды.
Кастыльскае плоскаўзвышша або Мэзэта (што ў перакладзе з гішпанскай мовы азначае "стол") ляжыць на поўдзень ад Кантабрыйскіх гор і займае найвялікшую сярэднюю частку паўвострава.
