У Адэскую затоку ўліваецца толькі 3 ракі, ліманы якіх злучаны з морам так званым горлам. Гэта Днестр, Бог (Паўднёвы Буг) і Дняпро. Ліманы Богу і Дняпра зьліваюцца ў адзіны супольны ліман, злучаны з рам штучна паглыбленым горлам і адгароджаны ад гэтага мора падвойным шэрагам пескавых гакаў.
Дняпро зьяўляецца адзінай ракой, якая здолела прарвацца праз Украінскі гранітны груд. Аднак у тым месцы, дзе ён прабіўся праз скалы гэтага груду, між Кацярынаславам і Запарожжам (Аляксандраўскам), утварыліся слынныя Дняпроўскія парагі, якія аддзяляюць нізавіну Дняпра ад яго сярэдняга цячэньня. Гранітныя скалы пераразаюць тут рэчышча, і вада з надзвычайнай сілай перакатваецца цераз іх. Падводныя камені паўсюды раскіданы па рэчышчы, і патрэбна вялікая практыка і сьмеласьць, каб прапусьціць праз парагі плыт або барку нават у час веснавых разводзьдзяў. Параходы зусім ня могуць праходзіць праз парагі.
- З рэк Азоўскага вадазбору найвялікшыя — Малочная і Кальміюс. Даўней па берагох Малочнай жылі расійцы, якія належалі да сэкты малаканаў. Яны жылі пазвангельску, добра гаспадарылі, але адмаўляліся ад вайсковай службы. З гэтай прычыны расійскі ўрад прыгнятаў іх, нарэшце прымусіў кінуць свае вёскі і перасяліцца на Каўказ, а землі іх аддаў нямецкім колёністым.
Клімат Паўднёвай Украіны вельмі сухі, ападкаў там заўсёды мала (часта меней за 400 мілім.), неба заўсёды яснае, лета вельмі гарачае, зіма марозная.
- У Адэсе сярэдняя тэмпэратура году-+9,8°, сярэдняя студзеня -3,7°, ліпеня +26,3°.
Параваньне вады тут вельмі вялікае, у грунтох вады мала. Ува ўсёй краіне няма крыніц, у калодзежах вада часта высыхае, у некаторых месцах, калі ў калодзежах і ёсьць вада, дык такая салоная, што яе нельга міць. Дрэвы ў краіне зусім не растуць, хіба на штучна абваднëных месцах ды па ярох. Кавыльны стэп, пакрыты травой у рост чалавека, пярэсты ад рознастайных красак увясну, шэры і жоўты ўлетку, існаваў толькі на поўначы краіны. Чым далей на поўдзень, тым болей убогая расьліннасьць пакрывала стэп. На узьбярэжжы трава расла толькі пучкамі, а большая частка грунту была зусім голай. Палын і чарнобель займалі там болей пачэснае месца, як кавыль і цыбульныя расьліны. Месцам на поўдні сустракаюцца нават саланчакі, па якіх могуць расьці толькі самыя нягрэблівыя расьліны-салянкі, якія могуць жывіцца салонай вадой. Цяпер нечапаны стэп зьяўляецца ўжо рэдкасьцю; нівы паўсюды павыціскалі стэпавую дзікую расьліннасьць. Толькі пад аховай земляўласьнікаў дзе-ні-дзе захаваліся куточкі нечапанага стэпу.
- Найцікавейшым куточкам нечапанага стэпу зьяўляецца маёнтак Асканія-Нова, што ляжыць на ўсход ад нізавіны Дняп-
