зьяжджаліся даўней з далёкіх навет паветаў. Асабліва вялікі кірмаш бывае ў Зэльве. Ен цягнецца аж 2 месяцы, улетку. У Сьвіслачы істнуе беларуская вучыцельская семінарыя. Мястэчка досіць прамысловае.
У в. Мастаўляны радзіўся Каліноўскі, галава паўстаньня проці расейцаў у 1863 г. Быў ён шчырым беларусам.
У Сакольскім павеце, апроч самой Саколкі, — невялікага места з 5 тыс. жыхараў, ёсьць яшчэ некалькі гандлёвых і прамысловых мястэчак; у Янаве ёсьць хвабрыка зялезных вырабаў, у Васількаве, — які ўжо трэба аднесьці барджэй да Беласточчыны, ёсьць прадзільная хвабрыка. Багатыя гандлёвыя мястэчкі Сухаволя, Дуброва. У апошнім, у касьцеле ёсьць крыж з надзвычайнай па мастацтву свайму разьбою.
У манастыры, у Ражаным Стоку ёсьць цудоўны абраз Багародзіцы, дзеля чаго сюды зыходзяцца што году дзесяткі тысячаў багамольцаў.
Увесь Сакольскі павет пакрыты ня высокімі харошымі ўзгоркамі, якія зьніжаюцца ў бок даліны р. Бабра; павет мае добрую ўраджайную зямлю. У тутэйшых рэчках шмат рыбы, у некаторых сустракаецца форэль. На паўдні павету ляжыць досіць абшырная Букштэльская пушча. Сялянства ў Сакольскім павеце заможнае і мае вялікую ахвоту вучыць дзяцей. За апошнія дзесяткі гадоў шмат выйшла з Сакольскага сялянства інтэлігэнцыі — асабліва духаўнікоў.
Аўгустоўскі павет і частка Сэйнінскага, якія заселены беларусамі, займаюць обшырныя лясы вядомыя пад назовам Аўгустоўскае пушчы. У гэтай пушчы ёсьць шмат рэчак і дробных азёраў. З рэчак найбольшая — р. Чорная Ганжа, якая ўходзіць у сыстэму Аўгустоўскага каналу. Спаміж балотаў найбольшае — Воўчае. Насяленьне тут чыста беларускае але ёсьць крыху высяленцаў з Польшчы — мазуроў, якія займаюцца гонкаю смалы і дзёгцю. Іх называюць буднікамі. Апроч гаспадаркі, жыхары тутэйшыя займаюцца рыбалоўствам (рыбы тут шмат) і дабычаю балотнае руды і торфу на апал. На краю пушчы, у м-ку Штабіне ёсьць хвабрыка зялеза і гаспадарскіх прыладаў. Вырабляюць тут так сама жорны для млыноў.
Аўгустоў ляжыць паміж вялікіх двох азёраў сярод бедных лясістых пяшчаных ваколіцаў пры Аўгустоўскім канале. Рух на канале малы дзеля малое вады, а яшчэ затым, што праведзена чыгунка і ўсе грузы йдуць па ёй. Ад Аўгустова чыгунка йдзець праз Сувалкі проста ў Нямеччыну.
У паўднёвай частцы Аўгустоўскага павету, каля Горадні, мяйсцовасьць бязлесная і гарыстая (Горадзенскае ўзгор‘е) зямля ўраджайная, шмат садоў. Есьць тут навет свая асобая парода скаціны — зубровая, якае мае кароткія рогі і надта малочная. Каля в. Лабна капаюць тут крэйду, якая ляжыць ня глыбока пад зямлёю.
