Вялікі паяс эўрапейскіх нізінаў, які з захаду ідзе аж ад Нямецкага Мора, дайшоўшы да Беларусі значна шырэе, займаючы прасторы ад Балтыцкага да Чорнага мора ды пераходзячы ў Усходне-Эўрапейскую раўніну; адначасна паверхня зямлі павышаецца і павышэньне гэтае трывае аж да самых усходніх межаў Беларусі, де і канчаецца. Тады, як Бэрлін падняты над роўнем мора на 15 саж, Варшава на 52, навет наш Пінск падняты над роўнем мора на 67 саж., а Магілёў на 84 саж, Горкі - на 100 саж., усходняя-ж мяжа Беларусі ідзе па узвышшам, даходзячым да 130 - 140 саж. Значыць, агульны спад Беларусі на захад; у гэтым кірунку плывуць у большасьці рэкі Беларусі. На усход ад мяжы Беларусі эўрапёйская раўніна пачынае зьніжацца ўва ўсіх кірунках апрача заходняга; Масква паднята над роўнем мора толькі на 83 саж. Такім чынам мы бачым, што Беларуская раўніна сярод эўрапейскіх раўнінаў ёсьць найвышэй паднятаю, і ёсьць самай усходняю з пахіленых на захад частак гэтае раўніны.
Узвышшы Беларусі па выгляду іхняе паверхні трэба падзяляць, на плоскія ўзвышшы - высокападнятыя краіны з роўнаю паверхняю зямлі, і ўзгор'і , краіны з дужа няроўнаю паверхняю, пакрытыя ўзгоркамі большае і меншае вышыні. Найбольш гарысты выгляд маюць Наваградчына, ваколіцы Вільні і Паўнoчнaя Віцебшчына.
Усе формы паверхні Беларусі стварыліся галоўным чынам дзякуючы лядавіку; меншую ролю тут ігралі агульныя падняцьці ды зніжэньні зямное кары. Нашыя галаўнейшыя ўзгор'і зложаны канцавымі марэнамі лядавікоў.
Апрача падзелу на заходнія і ўсходнія ўзвышшы варта разгледзііць і больш дробныя іх грамады. На захадзе Беларусі ляжыць грамада узгор'яў, маючая выгляд падковы, ў сярэдзіне якое знаходзіцца ўвесь блізка вадазборнік Вяльлі; гэта - а) Вялейская Падкова Узгор'яў. На паўдня ад Нёмна ляжыць цэлы рад узгор'яў, перарываных толькі шырокімі рачнымі далінамі прытокаў Нёмна, але маючых між сабою шмат супольнага, - b) Паўднёвы Ланцуг Узгор'яў. На поўначы, за Дзьвіною, ляжаць с) Паўночныя Морэны, між якіх выкручуецца Дзьвіна. На паўдня ад верхняга Дняпра і далей на захад ляжыць d) Днявроўскае Ўзгор'е. Урэшце ўздоўж ўсходняе мяжы Беларусі разьляглося плоскае ўзвышшо е) Вокаўскі Лес. Усе гэтыя ўзвышшы разгледзім асобна. Гл. карту ўзвышшаў, рыс. 8).
