I.
ГУКІ.
§ 1. Слова, склад націск. Слова дзе́ліцца на склады: ва-да, ха-та, до-ля, ся-ке́-ра, ра-ні-ца. Слова можа быць аднаскладовым, калі у ім адзін склад (дом, стол, конь), двухскладовым (ва-да, зяр-нё) і шматскладовым (пе-ра-ро-біц-ца).
Калі на пісьме́ слова не зьмяшчаецца у адным радку, то яго можна перанясьці у другі радок, але толькі так, каб не парваць складоў (вы-це-ра-біць). Канцы радка трэба паставіць знак пераносу (-).
У кожным слове адзін склад выгаварваецца галасьне́й за другія, з націскам: ха-та, ка-ра, ка-ра. Націск, калі трэба, азначаецца знакам ´ над літарай.
Задачка. Разьбіць словы на склады мале́нькімі рыскамі і азначыць націск (вось так, напрыклад: ва-да́, да-ро́-га):
Пажар, сьцяна, туман, агонь, загон, калека, пранік, Марыля, баравік, павучок, месяц, журавель, ялавец. Бог больш мае як раздаў. Скупы два разы траціць. Усякі цыган свайго каня хваліць.
§ 2. Гукі галосныя і зычныя. Склады можна разлажыць на асобныя гукі. Слова „соль“ можам сказаць так каб кожны гук у ім цягнуўся доўга: с-о-ль. Лёгка пачуць, што ў гэтым слове тры гукі. У слове „рыба“ чатыры гукі, у слове „горка“ пяць гукаў і г. д.
Гукі дзе́ляцца на галосныя і зычныя.
Галосныя гукі: а, о, у, э (е), ы, і. Зычныя гукі: б, в, г, ґ, д, дз, дж, ж, з, к, л, м, н, п, р, с, т, ф, х, ц, ч. Пры вымове галосных гукаў чуваць голас, грудзі дрыжаць. Іх можна доўга цягнуць, пяяць. Пры вымове зычных гукаў чуваць зык, а ня голас.
