ІІІ.
Падзе́л слова.
§ 91. Карэнь, канчатак, прыстаўка, устаўка
Словы — настольнік, застольны, стольніца, сталаўнік, сталяр — маюць карэнь стол; словы — засьце́нак, прысьце́нак, сьце́нны, сьцяна — маюць карэнь сьцен; словы — ле́с, лясун, лясьнік, лесавік — маюць карэнь лес і г. д.
Каранёў дзяліць не́льга.
Карэнь ёсьць такая непадзе́льная часьць слова, ад каторае можна тварыць другія родныя паміж сабою словы.
Сам па сабе́ карэнь можа быць часам асобным словам — стол, ле́с; але найчасьце́й ён асобна зусім ня ўжываецца: сьцен-, лож-, вод- і г. д.
Каб пазнаць які галосны стаіць у карані, трэба зьмяніць слова так, каб націск прышоўся на галосны: засьце́н-ак, сьце́н-ны (хоць у такім разе, як сьцяна, чуваць а).
Зычныя так сама могуць зьмяняцца стоячы ў канцы караня: воўк — воўч-а, дуг-а — дуз-е́, лаўк-а — лаўц-ы, гарох — гарос-е, нарог — нароз-е, дарог-а — дарожн-ы і г. д.
Пры склане́ньні і спражэньні апошнія склады слова зьмяняюцца: стал-а, стал-у, стал-ом, стал-е́; стал-ы, стал-оў, стал-амі, стал-ох; маўч-у, маўч-ыш, маўч-ыць; маўч-ом, маўч-ыцё, маўч-аць і г. д. Гэтыя зьме́нныя склады таго самага слова называюцца канчаткамі.
Тая нязьме́нная часьць слова, што стаіць паміж каранём і канчаткам, называецца ўстаукай: застоль-н-ы, застоль-н-ага і г. д.; ляс-ун, ляс-ун-а і г. д.; гаспад-ар, гаспад-ар-а і г. д.
