Перайсці да зместу

Старонка:Беларуская граматыка для школ (1920).pdf/38

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Узнікла праблема ў вычытцы гэтай старонкі

§ 75. Будучы час.

Мае дзьве́ формы: простую і складаную:[1] я зроблю, я буду робіць.

Простая форма спрагаецца так сама, як цяпе́рашні час. Напр.: я зроблю, ты зробіш, ён зробіць; мы зробім, вы зробіце, яны зробяць.

Складаная форма зложана з будучым часам ад „быць“ і неазначальнай формай таго слова, што спрагаецца:

Лік адзіночны.

Лік множны.

я буду робіць мы будзем робіць
ты будзеш вы будзеце
ён будзе яны будуць
Увага. Здараецца час прадбудучы: я буду пайшоўшы, буду ўстаўшы і г. д. (пе́рш чымся што другое зробіцца).

§ 76. Загадны лад.

І Лік адзіночны.

1 ас.
2 ас. няс-і бяр-ы
3 ас. хай (няхай) няс-е́(ць), бяр-э(ць)

Лік множны.

1 ас. няс-е́ма, бяр-эма[2]
2 ас. няс-е́це бяр-эце
3 ас. хай (няхай) няс-уць, бяр-уць

ІІ Лік адзіночны.

Лік множны.

1 ас. бра́зьнема
2 ас. бразьні бра́зьнеце
3 ас. хай бразьне хай бразнуць

ІІІ Лік адзіночны.

Лік множны.

1 ас. чуймалійма
2 ас. чуйлі чуйцелійце
3 ас. хай чуехай ліе́ хай чуюцьхай ліюць
  1. дзеясловы закончанага трываньня маюць будучы просты: пайду, зроблю; незакончанага — будучы складаны: буду хадзіць, буду робіць.
  2. могуць ужывацца і формы: нясе́м, бяр-эм і г. д.