дзілі пушчы, і цяпер "на попеле буйна ўзрасьлі каласы". Па думцы поэты, трэба
З гэтых дзядоў суровых прыклад нам-бы узяць―
Ня хіліцца з бяды, ня пужацца агня.
Бо мы толькі тады дачакаема дня.
Калі нас не здалее змаганьне зьлякаць.
І поэта бадзёра верыць, што гэты радасны дзень настане, што айчына адбудзіцца ад сну.
Ня згасла сонца, сонца гляне.
Усіх падыме ада сна.
Ён, гэты дзень, яшчэ настане, ―
І ачуняе старана.
Я пад яе зімовай маскай ―
Пад сьнегам,―бачу твар вясны,
І вее верш мой дзіўнай казкай.
І ясны ён, як зорак сны.
Поэта моцна верыць, што народ хавае ў сабе потэнцыяльна вялізарныя сілы, якія толькі чакаюць свайго выяўленьня. Гэтую веру пясьняр выразіў у пекнай форме сонэту, ахвяраванага А. Пагодзіну.
Паміж пяскоў Эгіпэцкай зямлі,
Над хвалямі сінеючаго Ніла
Ўжо колькі тысяч год стаіць магіла:
Ў гаршчку насеньня жменю там знайшлі.
Хоць зернейкі засохшымі былі,
Усё-ж такі жыцьцёвая іх сіла
Збудзілася і буйна ўскаласіла
Парой вясенняй збожжэ на ральлі.
Вось сымвол твой, забыты краю родны!
Зварушэны нарэшці дух народны,
Я верую, бязплодна не засьне,
А ўперад рынецца, маўляў крыніца,
Каторая магутна, гучна мкне,
Здалеўшы з глебы на прастор прабіцца.
Акрылены гэткімі магутнымі настроямі барацьбы і веры ў бацькаўшчыну, М. Багдановіч стварае сваю чароўную легенду, "Страцім-лебедзь", у якой ужо гучаць настроі богазмаганьня. У гэтым творы, на фоне біблейнай легенды аб патопе, даецца сымболічны вобраз магутнай істоты, якая ня хоча пакарыцца боскай волі: для яе сьмерць лепш, чым рабства, згіненьне―вышэй пакоры... Па загаду бога ў каўчэг Ноя, каб ратаваць сябе ад патопу, сьцякаюцца ўсе жывёлы і птушкі.
Птахі ў небе стаяў лётаюць.
Енчаць жаласна, ад нуды крычаць.
Выглядаюць стуль прытулачку.
Адзін толькі горды Страцім-лебедзь ня хоча пакарыцца агульнаму лёсу.
А па ўсёй зямлі толькі хвалі б'юць.
Толькі хвалі б'юць белай пенаю.
Да па іх дужы сьмела плыве
Страцім-лебедзь — горды, моцны птах.
