Старонка:Адраджэньне Беларусі і Польшча, ч.1.pdf/52

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

Што датычыцца палякаў, то безпасярэдным вынікам для іх ў гэтай палеміцы зьявілася адмова ад карыстаньня тэрмінам „Літвы" ў старым значэнню; замест яго ў навуцы і літаратуры пачынае ўжывацца тэрмін Беларусі і ўласьціва Літвы.

Пасьля грунтоўных этнографічных досьледаў расейскіх вучоных (П. Шпілеўскага. П. Боброўскага, І. Носовіча і др.), і асабліва пасьля атласаў Эркерта і Pітіха, калі аб „Літве" ў старым сэнсе і гавораць, дык, каб адрожніць яе ад этнографічнай Літвы. стаўшай разам з Беларусьсю зусім пэўным паняцьцем, называюць яе гістарычнай".

Тэрмін „гістарычнай Літвы" (Litwy historycznej) застаецца ў польскай навуцы як паняцьце варунковае, гістарычнае, абхопліваючае сабой не народы але тэрыторыю быўшага Вялікага Князства Літоўскага.

У настаўшай пасьля спыну паўстаньня 63 г. рэакцыі, асабліва цяжка наваліўшайся на грудзі „мятежной Польши", проэкты уваскрашэньня польскае дзяржавы пачалі разглядацца як „безсмысленныя мечтанія". Больш як трыдцаць гадоў цямрычнага урадаваньня Александра III і Мікалая II выдушылі з польскай сьвядомасьці ўселякую думку аб актыўнай барацьбе са ўсемагутным царызмам.

„Ня будзем нічога чакаць ад палітычных пераваротаў" такі быў лёзунг гэнае эпохі, якую адзін з выдатных польскіх дасьледчыкаў называе „okres zdretwienia z braku czynu".