|
Зачынае гоман вецер непакорны
На суровы лад.
Халадзеюць ночы. Шлях ярчэе зорны.
Дні ідуць на спад.
Згорбленая восень под руку з вятрамі
Клыгае ў імжы
І гірлянд пажоўклых на калгаснай браме
Гойдае брыжы.
Кончылася лета. Адзвінелі песні,
Громы навальніц…
Шкадаваў я колісь у сваім прадвесні
Чуткіх зараніц;
Смуткаваў па леце, як па той каханай,
Што ўзяла спакой,
І ў цішы самотнай з дум усхваляваных
Я вянкі віў ёй.
Многа з таго часу дзён сплыло суровых,
Многа лет прайшло,
І на свет гляджу я сёння з вышак новых
Праз другое шкло.
Бачу і чытаю іншыя скрыжалі —
Credo нашых дзён:
Вольныя пуціны, сонечныя далі,
Без канца разгон.
І я ў захапленні, радасны і горды
За свой край, народ,
Убіраю ў сэрца дзіўныя акорды,
Творчай сілы ўзлёт…
Вось чаму я сёння не тужу па леце,
Па сваёй вясне
І за тым, што колісь навязаў мне вецер
У юнацкім сне.
29/VIII 1935 г.
Многа было сварак, бояк, калачэчы
З-за цябе, зямелька,
Родная ты наша!
Пільнавалі межаў, хаты свае, печы
Вузенькіх палосак
І гібельнай пашы.
Не жылі — марнелі на ваччу з павязкай:
Свет быў нам зачынен,
Не было разгону.
Сёння гэта ліха — злыбедная казка,
Дзікі сон-навала,
Вынікшы з прыгону.
Выйдзіце на поле, ды зірніце, братцы:
Не акінеш вокам
Польнага разлога!
Гоні — край-прыволле, ёсць аб чым разняцца…
Легла ты шырока
Сельская дарога!
Пазнікалі межы — нудныя адзнакі
Цёмнага бязволля,
Жудкага бязвыйсця —
Шыр і безбярэжжа, дзе вятры-гулякі
Ходзяць станавіта,
Як сваты калісьці.
Гэтакіх прастораў і паны не мелі
І не будуць мець іх,
Трутні, абармоты:
Вырвалі мы з корнем тое пустазелле,
Што смактала сокі
З чорнае галоты.
Час не так вялікі, а якія змены!
І зямля не тая
І не тыя людзі.
Сходзіць быль — пачвара, як ад сонца пена,
У рабоце дбалай,
У няспынным гудзе.
Глянеш — не пазнаеш сёння ты краіны:
На балотах-багнах
Выраслі пасёлкі,
Засвяцілі ў цемры замест той лучыны
Ільічовы лямпы
Ветла, як вясёлкі.
Праляглі ўтульна праз лясы, праз нетры
Ільняным абрусам
Роўныя дарогі.
Едзеш — сэрцу ўцеха. Лічыш кіламетры,
А іх гэтак многа,
А яны так строгі!
А надыйдзе жніва — высыплюць брыгады,
Загрукоча трактар,
Загудуць машыны.
Ці-ж калі мы снілі аб такіх парадах,
Аб рабоце дружнай
Гуртавай сябрыны?
Не цягае маці за сабой калыску
На кастлявай спіне
У жніўны час гарачы.
Не пачуць у полі здушанага піску:
Нашы дзеці ў яслях,
У садах дзіцячых.
І аб нашых дзецях сёння мы не тужым:
Свет ім разгароджан,
Ім дарогі гладкі,
Каб расці і выйсці пакаленнем дужым,
Новым пакаленнем
Большэвіцкай складкі.
Нашы дзеці сёння — самі камандзіры,
Лётчыкі-героі,
Докі-інжынеры,
То-ж яны схадзілі дзікія Паміры
І ў паўночны полюс
Прабіваюць дзверы!
Хто штурмуе неба ды ідзе ў дазоры,
Дзе ніхто ніколі
Не хадзіў у свеце?
Хто спыняе рэкі і злучае моры?
Гэта нашы людзі,
Гэта нашы дзеці!
Гэтакіх герояў ды такіх адданых
Выхавала мудра
Партыя і Сталін.
Сходзяць з зямель нашых мутныя туманы,
Што ні дзень, то болей
Сонечных прагалін.
Вось чаму я сёння, на ўшчэрба лета,
Не тужу па леце,
Як тужыў калісьці,
Бо-ж і песня-радасць намі не прапета,
Бо-ж вясна гучыць мне
І ў пажоўклым лісці.
6/IX 1935 г.
Пісала нядоля
Свой напіс закляты
На сценах драўляных
Закуранай хаты.
А сцены буцвелі,
А лес быў той самы,
І злыбедзь стаяла
Дзень-ноч каля брамы.
З саломай па стрэсе
Вятры гаманілі.
Мы слухалі доўга
Суровыя былі
Пра голад, бяспраўе,
Галечу, паборы…
Няветла свяцілі
Халодныя зоры.
У вокны глядзелі
Тужлівыя ночы,
Спявалі завеі
Пра лёс наш сірочы.
Паны-ліхадзеі
Дабро наша жэрлі,
Мужыцкія-ж дзеці
Гібелі і мерлі.
Вось так і жылося
Пад богам і панам,
Ды ўспомніў Кастрычнік
Пра нас занядбаных.
Жахнула маланка
Нясцерпнага гневу,
Агнямі прабегла
Грымотнага спеву.
Апалі туманы,
Смуга векавая,
І вышла ў прасторы
Дарога крывая.
Змоўкла сёння песня ліхаты, жалобы,
Рухнула закляцце вякоў.
І мы сталі людзі, знатныя асобы
Настаяшчай маркі і не нізкай пробы.
Хоць мы дзеці простых бацькоў.
А „мужык“, як мера ганьбы і знявагі,
Кануў вечным правам і квіт.
Мы — народ калгасны, вольныя трудзягі
І зямлі Совецкай горда носім сцягі,
Новае аблічча ў нас, від.
Самі брыгадзіры, самі аграномы —
Партыя дала нам права.
З партыяй прайшлі мы навальніцы, громы,
Страсянулі крэпка панскія харомы.
Біліся з панамі, як львы.
Ды затое-ж сёння ты не згледзіш пана,
Драла за граніцу даў пан
І адтуль цікуе хціва, падзімана.
Глядзі — не глядзі, пан, а зямля забрана,
Сунешся — і згубіш жупан.
І ў палацах панскіх самі гаспадарым,
Ладзім клубы, яслі, сады,
Каб наш пот калішні не загінуў дарам
І канец кладзём мы панскім глупым марам —
Досыць нам ксяндзоўскай брыды.
Сёння мы не тыя, іншыя мы сталі —
Новы нарадзіўся народ,
Перад намі яснасць, ветласць яркай далі,
Партыя нас вучыць, а вядзе нас Сталін.
Смела глядзім мы ўпярод.
Драўляныя хаты, салома і мох —
Такая старынка, ох-ох.
Сляпыя акенцы, пабітае шкло —
Не хаты, а так барахло.
Кудлатыя стрэхі, ламачыны, гніль —
Не наш ён, не наш гэта стыль.
Эх, хаты-хібаркі! Жабрачы ваш від
Сам просіцца, сам у нябыт
Даволі глядзелі вы ў цемры вякоў,
Прытулкі нуды, прусакоў.
Вы — прыкрыя плямы, вы — шэрая цень.
Што цмяніць наш сонечны дзень.
Вы роблены горам, бядачай рукой —
Пара вам, пара на спакой.
А ваша убоства, сэнс даўніх падзей,
Пакажа нам заўтра музей.
Замест-жа хібарак, панылых цямніц,
Наставім — прыгожых святліц.
Аздобім садамі, дамо ім прастор
На наш, на совецкі ўзор.
Каб вока ласкалі і ўтульны былі:
Мы-ж людзі свабоднай зямлі.
Няхай заграніца, зірнуўшы на нас,
Адчуе, што значыць калгас.
25/IX 1935 г.
|
Прапануем да спампаваньня!