Наша Ніва (1906)/лацінка/1910/20/Eliza Ožeško
| Eliza Ožeško Нэкралёг Аўтар: Вацлаў Ластоўскі 1910 год Крыніца: Газэта «Naša Niwa», № 20, 13 (26) Trawienia 1910 h., б. 307-308 |
| Іншыя публікацыі гэтага твора: Эліза Ажэшка (Ластоўскі) |
Прапануем да спампаваньня!
Eliza Ožeško.
6-ho maja telehramy razniaśli pa świecie sumnuju wiestku a śmierci wialikaj polskaj piśmiennicy Elizy Ožeško. Jaje śmierć — heta strata nia tolki Polščy, nia tolki polskaho narodu, dla katoraho jana pracawała, ale i ŭsiaho kulturnaho świeta: Eliza Ožeško u mnohaletniaj swajej pracy starałasia pierš za ŭsio šyryć u swaim hramadzianstwie ideały i dumki ahulnaludzkije, starałasia budzić miłaść da nieščasliwych i pakryŭdženych žyćciom, miłaść da čeławieka.
Radziłasia Eliza Ožeško ŭ 1842 hadu na ziamli biełaruskaj—u wioscy baćkoŭ swaich (Pawłoŭskich) Miłkoŭščynie, hrodzienskaho pawietu
Skončyŭšy nawuki na 17 hadu žyćcia, jana wyjšła zamuž za Pietra Ožeško, pamieščyka s kobrynskaho pawietu hrodzienskaj hub., dyk hetak ješče macniej była prywiazana da tej staronki, ŭ jakoj ŭzrasła, u jakoj žyli jaje dziedy i pradziedy.
Nie darma nad kałyskaj jaje ŭ doŭhije zimowyje wiečery niańka — biełaruska piejała swaje rodnyje kałyskowyje pieśni, apawiedała dziŭnyje kazki: bolšaja čaść tworoŭ Elizy Oržeškowaj, jak i sama duša piśmiennicy, nierazryŭna zwiazana z biełaruskaj hlebaj; u powieściach Oržeškowaj bačym u pieknych malunkach abrazy našaj staronki, bačym žyćcio sielanstwa biełaruskaho — mužykoŭ, drobnaj šlachty, a poboč žyćcio miasteček: z ich zahnanaj i pahardżanaj biednotaj žydoŭskaj. Praŭdziwaj baćkoŭščynaj Oržeškowaj była Biełaruskaja ziemla, katoraja jaje uzhadawała; s Polščaj — aprača mowy i histaryčnych piereżytkoŭ — wialikaja piśmiennica mieła mała supolnaho. I ŭsio-ž taki biełaruskaja fantazija, biełaruskaja kazka, što rožewaj dymkaj apawiwała jaje dzieciačyje dumki, ŭskałychała wialikaho ducha pakojnaj na sławu čužym. Takaja ŭžo, widać, dola našaho kraju…
Za miłaść da našaj rodnaj ziamlicy, za toje, što ŭ mužyku— biełarusie bačyła Ožeškowa čeławieka i, jak čelawieka, šanawała jaho, -— niechaj heta ziamlica joj lohka budzie!
W. Ł.
(Na mahiłu Elizy Ožeškowaj «Naša Niwa» uzłažyła wianok).