|
Людзкая злосьць! (Няма ёй меж і форм)
Яна гатова варам помсты лютай
Разьбіць сьцяну грудзей і вырвацца ў прастор.
Злачыннай дзейнасьцю, суровасьцю нячутнай.
Людзкая злосьць! Як моцна карані
(Сівая спадчына!) віюць вянкі традыцый.
Рукамі слоў варожых закрані —
I злосьць прарве вузлы, як хмары бліскавіца.
Няўдача — будзіць крыўду,
Крыўда — будзіць злосьць,
А далей — помстай кроў штурмуе страшна…
У горле Клемуся засела помсты косьць
I выкінуць яе гатоў крывавы кашаль.
— Ці крыўда тут, ці злосьць? Дарма, —
Даводзіў Клемусь часта пры сустрэчы
Сваім таварышам і слухала гурма…
— А гонар ёй, як сук, пара падсекчы.
Дый Павал, сукін сын, усюды нос уткне.
Каторы раз… Як камень на дарозе.
Ой, рук маіх, відаць, ён ня міне…
I кулакамі выказаў пагрозу.
А ўсё так проста:
Клемусь атрымаў
Замест Марылі толькі сьмех раскатам…
I злы ён не адзін, уся яго гурма
Ягонай злосьцю лютай працята.
А тут, як масла, хціўна падлілі
Ў агонь зласьлівасьці пагудкі,
I хутка плёткамі расьлі:
— Амністыя акцябрская хутка!
— Залтушкіна на волю, ей-жа-ей!
— Казалі, Англія міргнула толькі вокам, —
Перапужаліся і турмы ад людзей
Нашчэнт ачысьцяць…
— Вылезе ім бокам!
— Спужаліся, а як-жа…
— Трэснулі па швам!
— Нацешыліся…
— Так яно часамі…
— Гэй, гэй, братва,
Праз дзень, або праз два,
Залтушкін будзе з намі!
— Дык радасьць гэтую
Хадзем, шпана, зальлём мы.
Гурму адпетую
Міргнуўшы клікнуў Клемусь.
— Лафа цяпер!
Гуляй,
Мільтон ня страшны нам!
Заляжам зноў
У бровары пад кранам.
.............
— Ты чуў?..
— Амністыя?..
І выла навіна
Забруджаная плёткамі мяшчанаў.
Іх гурма.
Пакой, як скрыня.
Дым вісіць дугою.
Тут гандлюе гаспадыня
Чыстаю ханжою.
Востра-едкім перагарам
Злосьць ламала ў сэрцы краты.
— Бачыў хто такую шмару?..
Скаргу Клемусь сплюнуў матам.
I ў атрутным гэтым чадзе.
Злосьць, як пена, бушавала.
Што-ж, ад п‘янага разладзьдзя
Вельмі блізка да скандала.
Ходзіць Павал бяспрывычна
Каля край на тротуары.
Надакучліва скавычуць
Ветрам восенскія хмары.
Ходзіць Павал, думкі роем,
Зьніч вачэй тугой заліты.
— Дзе-ж Марыля? Што такое?
І жужжыць трывога скрыта.
І жужжыць глухою сілай,
Толькі думкі-лятуценьні,
Нібы птушак плаўнакрылых,
Шчасьце сонечнае стрэне.
І настрой званчэйшы нават,
Як убачыш думкай сьмелай,
Што адлужыны, канавы
Захаваны ў коўдрах белых.
І ня чуць, як вецер плача,
І галосячы разносіць
Па краіне, ня іначай,
Пажаўцелым лістам восень.
Ходзіць Павал… Выглядае,
Мо‘ пакажацца Марыля.
На зямлю ўжо змрок ступае,
Хмары грудзі прыдавілі.
Ходзіць Паўла. Ў змроку шэрым
Аб caбе ў наступным марыць.
Сэрца моўчкі шчасьцю верыць
Зьзяе ўсьмешкаю на твары.
— Дзе-ж Марыля? Што такое?
Ходзіць Павал задуменны…
А ў грудзёх гудзіць прыбоем
Кроў, бушуючаю пенай.
— Кажуць, вышла на гадзіну,
А ўжо й трэцяя мінае.
Што такое? Дзе прычына?
Толькі вецер завывае,
Тэлеграфным дротам плача,
Як за горадам прысады.
— Як-жа так? Няўжо іначай?
Так, бясспрэчна, толькі здрада.
Што-ж, няхай няўдзячна гэтак
За сваё дабро трываю.
Так і ўсё, відаць, кабеты
Сьлед гарэзны пакідаюць.
Першы раз, балюча нават,
Твар скаробіўшы ў маршчыны,
Распазнаць імкнуўся Павал
Псыхолёгію жанчыны.
І настрой чарней ад ночы.
Як зьмяняюцца настрой
Але ўсё-ж яшчэ заскочыў
У переплётную стралою.
— Не, няма. Ня прыдзе сёньня
Бач, канчаем працу скора…
Вечар ветраны палоніць
Цьмою восенскаю горад.
— Што-ж рабіць? Ісьці дадому —
З бацькам едкая сустрэча.
І ў завулак, як бяздомак,
Завярнуў, сагнуўшы плечы.
Цераз вокны з сутарэньня
Мітусіцца сьвет газьніцы.
Бачыць Павал, быццам цені,
Насупроць гурма снагліцца.
Крок далей і добра чуе
Голас Клемуся п‘янога.
Хай іх чорт, перасьцярога
Ад бяды парой ратуе.
Каб раней вярнуўся крышку,
А то ўгледзелі аравай:
— Жар яго! Хрысьці! Бр-рацішкі!
I ўзьвівалася расправа.
Самасуд устаў на ногі,
I спрабуй, ня будзь пакорным!
Злосьці крык нажом трывогі
Рэжа хмары ў змроку чорным.
Шчасьце Паўла, — ўдарыў звонам
Неўзабаве голас п‘яны:
— Маць тваю, бягуць мільтоны!..
I… за кашлякі наганы.
Карыстаючыся крыкам,
Клемусь хітра вокам зьмерыў
З-за вугла падбег і „фінкай“
Раніў
Міліцыянэра.
............
— Не, таварыш, сьледчы,
Я-ж у тым нявінна,
Што Аўзор шпіёнам,
Ворагам ён быў.
Нават і на ведала.
Прыманіў скарынкай
У хвіліны роспачы,
Голаду,
Журбы.
Ён Імкнуўся словам,
Ён імкнуўся сілай,
Ён імкнуўся ў зговары
Жонкаю зрабіць.
Быў ён мне ня любым,
Быў ён мне ня мілым,
Быў ён мне…
Ці варта толькі гаварыць?
— … ?
— Я не атрымоўвала а-ні-якіх грошай.
— … ?
— Кажаце, развозіла нелегальна пошту?
Так, пакет я везла,
Толькі-ж несьвядома,
Як і дні былыя, каратала скрозь.
— … ?
— Праўда, так, я помню, —
Ён прасіў нікому
Не паказваць ліст той,
Гэты самы, вось —
І вачыма глянула на пакет ружовы,
Што ў сургуч заплямены на стале ляжаў.
Заіграў на шчоках золакам-падковай
Колерам малінавым сонечны пажар.
— … ?
— Сходы? Я ня ведаю.
Я ўжо вам казала,
Можа адбываліся,
А ці-ж мне там быць?
Шчыра так і проста гутарка вязала
Доўгую вязанку фактаў барацьбы.
І спакойна сьледчы зноў спытаў Марылю:
— Мо‘ з Дарубашвілі
Вам спатканьне даць?
Бо, напэўна, болей
Нам жыцьцё ніколі
Не дазволіць
Яго
Ведаць, спатыкаць.
— Што-ж, калі вам трэба, каб пры ім, у вочы
Расказала тое, што цяпер кажу —
Калі ласка, клічце.
Я-ж сама ня хочу,
Без яго вузлы падзей спакойна разьвяжу;
— … ?
Вы ў мяне пытаеце што каму спрыяю?
Адкажу вам проста:
Не хачу спрыяць.
Я хачу змагацца, працаваць, я знаю,
Хай сягоньня сіла кволая мая;
Трэба мне акрэпнуць, падвучыцца трэба,
(Я, між іншым, думаю на рабфак пайсьці)
І тагды, таварыш.чым змагу, як-небудзь —
Я здабуду сілу барацьбы ў жыцьці.
— А скажэце, ясна сутнасьць вам, прычына,
Як, за што мы б‘ёмся, што мы хочам мець?
— Як-жа, каб працоўным уладаць краінай,
Гнаць буржуяў, белых,
Што-ж не разумець?
— Правільна! Рабочы з селянінам разам
Злучанаю сілай праламалі лёд,
Загудзелі хвалі, а берагоў адразу
Выйшлі валам злосьці
Ў баявы паход.
Грозная паводка. Толькі крыгі шчораць,
Гінуць, як ад сонца сьнегавы сумёт.
Гэта рэволюцыя…
Крыгай плача вораг,
А штурмуе хваляй
Пролетарскі пот.
Пот разьліўся хваляй, а мазоль вяслуе.
Будучыню кліча вольны пролетар.
Ён будуе будучае!
Ён — змагар — працуе,
Ну, а хто працуе
Той і гаспадар.
I расказваў сьледчы, як раней жылося,
Працавалі сотні — панаваў адзін.
— Вось чаму заўзята багацеі з злосьцю
Зноў вярнуць імкнуцца жах былых часін.
Слухала Марыля, ўважліва лавіла
Кожны гук, захоплена… Чуе, як прыбой
У грудзёх бунтоўна ўзбуджанаю сілай
Б‘е крыніцай прагнасьці вырвацца у бой…
І гатова доўга, доўга — без спачыну
Слухаць словы моцныя і губу кусаць,
І зласьліва думаць: — расьцьвіла дзяўчына,
Толькі пустацьветная гэтая краса…
— Так, на гэтым скончым.
Справу ліквідуем.
Вольныя цяпер вы. I ў імя жыцьця
За работу, шчыра!
— Як жыцьцё муштруе!
— Патрабуе выбраць свой жыцьцёвы сьцяг.
У бакох хавацца ў часе бойкі нашай, —
Нож рэволюцыі ня церпіць хітрых схоў.
Ці з багацеямі супроць братоў паўстаўшых,
Альбо з працоўнымі супроць багатыроў!
Пауза…
Маўклівасьць.
Нявымоўнай сілай
Зашчымела сэрца… Радасьць тут ці жах?
Радасьць, хоць сьлязою твар і арасіла,
Але радасьць, радасьць цепліцца ў вачах.
................
Дзіцё маленькае прасьцерла вачаняткі
І ў першы раз убачыла сьвятло.
Затым пазнаць магло
З усьмешкай постаць маткі,
А там — вітаць яе сугуччам першых слоў.
Вось так і я — у першы раз пазнала
Зямлю і сьвет і родных мне братоў.
О, рэволюцыя, як маці спавівала.
О, ў рэволюцыю радзілася я зноў…
Мой шлях адзін, і сьцяг адзін, таварыш, —
Сваё жыцьцё злучу з жыцьцём другіх.
І на Марыліным бадзёра сьветлым твары
Плывуць шчасьлівыя кругі.
...............
...............
— Цяпер я вольная?
Ня трэба больш прыходзіць
Сюды ў ЧК?
— Закончаны разбор…
— Бывайце, дзякую.
— Бывайце…
I, як злодзей,
Схаваўшы ў хустку твар,
Пабегла ў калідор,
А там на вуліцу і —
Гэй —
Хутчэй,
Хутчэй,
Хутчэй!
Хустка ветрам з плеч спаўзла.
Што крок — бліжэй!
Што крок — бліжэй!
Запал вачэй
Грызе імгла,
О, вочы агнявей!
Агонь гарыць,
спрабуй — падуй, —
Ветру — на радасьць,
табе на бяду!
Хутчэй,
Марыля,
Крыльля —
Ўзьвей.
Хутчэй,
Хутчэй,
Хутчэй!
Як дзяўчынка, сэрца скача,
Як ручайкі, кроў бурліць.
Не пачуеш голас плачу
Чорнай восенскай зямлі.
Кожны год за летам восень
Хмарай шлях праложа свой.
Так вядзецца, так вялося
Па прывычцы векавой.
А няўжо запал, імкненьні
Ў моцы восень утрымаць?
Восень стане на калені,
Як імкненьні зашасьцяць…
Вечар хутка сплюшчыць вочы,
Ноч прыляжа на зямлю.
А ў грудзёх запал дзявочы —
Не спазьніцца сёньня ў клюб.
І бяжыць, бяжыць дзяўчына
Клікнуць Паўла іскрай слоў, —
Бегчы ўдвох на вечарыну
Беларускіх песьняроў.
Горад.
Пры горадзе — прыгарад.
Вуліца і
З канца
Будынак, як быццам прыгарак,
Кватэра шаўца.
Прыбегла Марыля.
— Дзе-ж ён Павал?
Маці — пракляцьцем:
— Пабілі.
Расправа…
Марылька ў бядзе мы…
— Якая расправа?
— Ў міліцыі Клемусь
І Павал…
Бліснулі вочы ваўчыцы і
Марыля йдзе ў штаб міліцыі.
Годы сучасныя, бурныя годы!
Гартованай сілай, агнём расьцьвілі.
На экране эпох
Бягуць эпізоды
Бязьлітасных схватак народаў зямлі.
І хочацца там быць,
Праскочыць праз дамбы.
Навалаю бур мы
Раскідвалі-б турмы.
І воляю ім бы
Пярэсталі німбы.
О, памяць, як стогн, рый
Скарбы гісторый!
Змаганьне, змаганьне! Крылатае слова!
(Вусны стагодзьдзяў працёрлі да дзір.)
Змаганьне жыве! О, скошвай галовы,
І моцным да мэты праз косьці дайдзі.
Змаганьне — жыцьцё. І каб жыць — то змагацца
Стагодзьдзямі ўслаўлены сьмелы закон.
З сабой, з чалавекам, з прыродаю, з працай —
Змагацца для славы наступных дзён.
Мала радзіцца, — будзь цьвёрдым, як камень.
Любою істотай умей заўладаць.
Тысячы дышуць тваімі грудзямі,
Сэрца тваё — грамада.
Радасьць са злосьцю, бадзёрасьць з надломам,
Хто пераможа? За ўдарам — удар…
Ня кожны удар навальнічнага грому
Высасвае кроў чалавечых ахвяр.
.............
… У штабе міліцыі ўбачыла Паўла.
Міліцыянэры наўкол.
Старанна рука вартавая пісала
Сутнасьць падзей — пратакол.
— Кажаце, вам пагражалі пабоем
За тое, што сальнік Залтушкін ў турме?
— Старым не давалі ў жыцьці супакою,
Ня толькі мне.
— Таварыш, — яна да стала падбягае
Узбуджаным голасам, крыўдай сваёй, —
Жыву ў іх… Бачыце, справа такая,
Клемусь хацеў пажаніцца са мной,
А я адвярнулася. Што мне з бандытам
Адною дарогай?.. Таму вось яны
Яго прылавілі… І глянула скрытна
На Паўла,
А Павал падцягваў штаны…
Дарогай да дому… А ноч, як смала.
Пасьвіствае вецер, шуршыцца імгла.
Маўкліва спачатку. Кожны ў журбе,
У кожнага ў сэрцы дасада скрабе.
А ноч, як смала.
Вецер.
Імгла.
Разгаварыліся. Злосьць прайшла.
І ноч прайшла.
I прайшла
Імгла.
А была
Імгла,
Як брызгі шкла.
Марыля прачнулася. Ціха ў пакоі.
Ціха і душна,
А ўсё-ткі лягчэй
І грудзі ўздыхаюць,
I кроў ужо тчэ
Румянцы вясёлых настрояў.
Цесна ў пакоі. Душна і брудна.
А лёгка на сэрцы,
Вось быццам
Аб пройдзеным-згубленым
Споведзі нуднай
Шчасьліва ўдалося пазбыцца…
З-пад коўдры, нясьмела,
Вачыма пяшчоты,
Зірнула на соннага Паўла.
І сэрца застукала
Роўна так, чотка…
— Няўжо сапраўды пакахала?
Хвіліна мінае. Ня чуецца водгук
Жаданьняў ажыўлена-палкіх.
Душна і крыўдна. Устала з бярлогі,
Сустрэлася поглядам з Паўлам.
З імклівай ухмылкай,
З дзявочаю рызыкай,
(Кроў маладая муштруе…)
Стала ля Паўла так блізка-блізка,
Схілілася нізка,
Цалуе,
Дух затаіўшы, аддана,
І ўмомант —
Выбухам грудзі рвуцца:
Марыля адбегла і хутка й саромна
Сьпяшаецца апрануцца…
Душна ў пакоі.
А сэрца на волі —
Ў завеях дзявочых мар.
Устала. Зьбірае ў ляжанцы вугольле,
Распальвае самавар.
Вышла на двор.
Зусім яшчэ рана.
Замараз.
Нікога няма.
З неба далёка-далёка загнаны
Ветрам барашкі хмар…
Восень прачнулася раніцай яснаю,
Золатакволымі
Лісьцямі шастае.
Лісьцямі шастае, раніца насьцеж —
Знойдзеным шляхам здалею прайсьці
Буду мець шчасьце,
Шчасьце мець буду.
Буду мець шчасьце
Ў нашым жыцьці.
Золаку раніцы ўклон мой ў пояс.
Як сонца, з табою
Жыцьцё маладое!
Жыцьцю маладому ня дай запрапасьці,
Прыгрэй, прытулі, каб магло расьцьвісьці.
Буду мець шчасьце,
Шчасьце мець буду.
Буду мець шчасьце,
Ў нашым жыцьці.
Золак бадзёрыць, жыцьцё адмыкае
Ключамі праменьняў
На небакраі.
О, каб на крыўду мне больш не напасьці,
А ў сіле, гартована, з песьняй ісьці.
Буду мець шчасьце,
Шчасьце мець буду.
Буду мець шчасьце
Ў нашым жыцьці.
................
… За шклянкай гарбаты Марыля і Павел
Крыляцца ў лятунках чаруючых так.
Удумліва-шчыра
Пісалі заяву —
Просьбу прыняць на рабфак.
Разам, удвох, прытуліўшыся блізка,
Вяжуць вязанку нязвычных слоў.
Вочы, як золак,
Радасна бліскаюць,
Будзячы падкую кроў.
Заява падпісана. Сэрцайка ў схватках.
Лятункі жаданьня ў трывозе шасьцяць.
Як многа ў заяве
(Нязграбнай, ня гладкай)
Юнацкага права жыцьця.
З-за прыпека глянула маці старая
Міргнула старому: — Зірні,
Бачыш, на шыю руку ён паклаў ёй.
Хай сабе…
Цсс…
Не крані…
.............
Ажыўленым гулам свае абавязкі
Горад пачаў, як штодзенна.
— Буду прасіць, не адмоў, калі ласка,
Заяву аддай у Праўленьне,
Іначай гатова ў майстэрню спазьніцца.
— Раз абяцаю — квіта!
Погляд Марылі зарніцай іскрыцца,
І Паўла зарніцай авіты.
Рэжам, клеім і сшываем
I пад прэсам выпраўляем.
Так з старой падранай — мігам
Зробім новенькую кнігу.
Рукі спрытна сёньня ходзяць,
І настрой, як сонца, бродзіць.
Песьняй гучнай, плаўнакрылай
Асьвяжаем свае сілы.
Кожны дзень адна работа:
Рэжам, клеім переплёты.
Грамадою — разам, раз —
Мы заканчваем заказ.
Знак. Перапынак. Поўдзень.
Паўгадзіны. Адпачні.
І, як быццам, так праходзяць
Па чарзе за днямі дні.
Але дзень інакшы сёньня,
Не падобны на другі, —
Ён тугою не палоніць,
Ён ня ведае тугі.
І Марыля так ахвоча
Пра сябе, упяршыню,
Сказ вядзе сябром, а вочы
Поўны палкага агню.
— … Першы дзень, як грудзі лёгка дышуць!
Як мары ў казках, змрок тугі
Цяпер праменьні закалышуць
У непрабудны сон сузорнае дугі.
Пагодны дзень! І ў гэты першы, слаўны,
У іншых колерах перад вачыма сьвет.
I здань грахоў былых разьбегам дзён стаптаны,
І ўжо, як ветрамі, замецены іх сьлед.
Няма таго, няма, што так цярпела ўчора,
Ўчарайшы дзень зусім я ня жыла,
Я нарадзілася, калі стапнела гора.
Дарогай вогнішча ў жыцьцё свае ўвайшла!
І вось за працаю і рукі, як другія,
І аркушы папер шасьцяць інакш зусім.
І літары брошур — завуць (яны жывыя)
На штурм жыцьця запалам маладым.
Няхай ня полымем мне быць, я гэта знаю.
Але іскрой, браткі, я мушу быць!
I сёньня
Разам з вамі выступаю,
Як роўны з роўнымі
Ў навалу барацьбы.
...............
… Раней, бывала, кожны сказ Марылі
На вуснах быў акроплены сьлязой.
— „Я нарадзілася“ — як словы паланілі
Жыцьцём здабытым жорсткаю цаной.
Але пад векамі таілася маршчына,
Узлазіў сум баязьліва на скронь.
Яна работніца, але яна й дзяўчына,
А розным колерам б‘е з полымя агонь.
Перарадзіцца можна, толькі не забыцца
Ў жыцьці праз свой жыцьцёвы шлях.
Каханьне першае ружовай бліскавіцай
Пад час зазьзяе крыўдаю ў вачах.
...............
Гулу ў сіле
Дружна жыць,
Толькі крыльлі
Яго ўзьвіць.
Хваляй пеннай
паплыве
Па праменнай
Сіняве.
Голас кіне
На зямлю,
Што ў краіне —
Вольны люд…
Прападае
Сум-журба.
Праца — тая-ж
Барацьба.
Дык за працу,
За варстат!
Гул вітацца
З кожным рад.
За варстаты — грамадой,
Hi хвіліны на прастой!
Злучым сілы разам, раз —
І раней здадзім заказ!
Якая дзіўная эпоха!
Якая дзіўная пара…
Замоўк баёў надрыўны грохат,
Спыніў касіць сьвінцовы град.
Грудзі ўсходам уздыхнулі,
Думкі ўзьвіты, як страі.
Глянеш — горад на хадулях,
Плачуць вуліцы руін.
Абязброены машыны,
Разьядаюцца іржой.
Знай, савецкая краіна
Вышла ў новы бой.
Што завод — атрады-сотні.
— Пераможцы на суботнікі
Як і сэрца, так няспынна,
Мусяць біцца, жыць машыны.
Здраднік — хто пачне цяпер выць:
— Мяса мала? — Ёсьць кансэрвы!..
… Дні ішлі…
Ішлі упарта.
Расьцягнуўся дым канатам
З труб фабрычных.
І праз рамы
Чутна песьня — pyx дынамо.
Як на ўсходзе золак ранкам,
Заіскрылася вагранка.
Проста ўгрунь ляцелі дні,
Сілай, рухам шасьцярні.
Рос за фабрыкай завод —
Дзень
За днём,
За годам
Год.
...........
Шпіёны, найміты, бандыты
Шлях наш мінамі ўсьцілалі.
Шмат было іх недабітых,
Дык цяпер перастралялі.
І пайшлі сыны ваякаў,
І пайшла заводаў моладзь
Гартавацца на рабфаках,
Гартавацца ў профтэхшколах.
Выраўняўся горад. Гул:
— „Цесна мне, я не магу.
Я жыцьцём сваім разьбежным
Пашыраю свае межы.
Камяніцамі расту я,
А жыве ў іх — хто працуе!
Цесна мне, хачу прастору:
Я — савецкі, новы горад“.
Раптам крык, нажом сэнсацый,
Адарваў народ ад працы:
— Вораг клясавы ізноў
Пролетарскую п‘е кроў.
— Пяць капеек…
(Колькі шуму!..)
— Вось газэтка!
— Сьвежы нумар!
— Нябывалы ўчынак гэткі!
— Пяць капеек!
— Вось газэткі!
— І газэтчык, проста потны,
Праляцеў ля пераплётнай.
Крык узьняў, што сіл хапае:
— Зноў буржуі наступаюць!
На хвіліну змоўкла праца,
Інтрыгуецца цікавасьць:
— Што-ж магло такое стацца?
— Пэўна зноў пайшла расправа?
І агонь вачэй Марылі
Зьліўся з іншымі ў касьцёр…
Ліст газэты, быццам крыльлі,
Пераплётчык распрасьцёр:
|
КЛЯСАВЫ ВОРАГ ПАДНЯЎ ГАЛАВУ.
ПАДКУПЛЕНАЯ АГЕНТУРА.
НОВАЯ ВЫЛАЗКА.
СКАСІЦЬ, ЯК ТРАВУ.
ПАВЕДАМДЕНЬНЕ ПРАКУРАТУРЫ.
…Хэўра хуліганаў зьбіла члена КСМ Паўла Грубакрана. Пры абаронных нашых мерах — ранілі міліцыянэра. Выявілася на допыце ўскораным, што сальнікам Залтушкіным падгавораны. Злачынцы: Клемусь Чуб („Вырві вока“) і браты Калштаных — арыштаваны. У клюбе Цэнтрабуд 1-га будзе суд. Галоўныя сьведкі на судзе — міліцыянэр Будзей і Марыля Надзьвіліна…
|
........
Грузны праехаў абоз
Хмар навальнічных сталіцай.
На брыль камяніц завушніцы
Нанізваў, як пацеркі сьлёз.
Сонца ўзламала замкі,
Хмары разьбіла, як скалы.
Па вуліцах параскідала
Прамвнныя ручнікі.
А з комінаў фабрык нязьмераным кругам
Дымам
Дыша
Данецкі вугаль.
І — права жыцьця і — права ісьці
Ў жыцьцё наступнага маеш? —
Хай будзеш і скрыўджан часамі ў жыцьці
Будучыню пазнаеш!
...............
А праца па ранейшаму ў навале,
Хто з песьняй-гоманам, а хто бурчом пад нос.
Ужо зьмяркалася. Так ціха, як вуальлю,
Імглісты змрок туман з сабой прынёс.
— А Павал дзе? Казаў у дзьве гадзіны
Будзе вынік. Што-ж яго няма?
А… вось і ён, як лёгкі на ўспамінак!
А я злавалася. Заўсёды так, дарма.
Што добрага,
Хутчэй кажы,
Прынята?
Маўчыш? Адмовілі рабфак?
(Нахмурыў бровы, як перад цяжкай стратай)
— Чаму?
Прычына?
Як?
...............
Ня было камандыроўкі, а заяў багата.
Мэханічны падыход. Вось і ня прынята.
...............
Хлапчукі газэт астачу
Збыць мяркуюць, няіначай.
— Вось газэтка! Пяць капеек!
Вораг варыць пенай злосьць.
Сьвежы нумар… Бунт зладзеяў!
Ёсьць газэткі!..
Ёсьць!
| 
Прапануем да спампаваньня!