Птушкі-вясьнянкі
пяюць спазаранку.
у сасоньніку,
як на гармоніку;
Смутку ня знае
вясна залатая
ніколі
ў бязьмежным полі.
Хвалі, бывае,
журбу абуджаюць,
ня весела стане,
як глянеш…
4.
Жыцьцю маладому вясной не астыць,
ня спыніць яго песьні стазвоннай.
Чарадою плывуць па Дзьвіне плыты,
мінаючы горы, лясы, балаты,
пад сьпеў маладых плытагонаў.
Забаўна плывуць за плытамі чаўны,
хістаюцца ў золаце хваляў.
Любыя песьні гульлівай Дзьвіны
ў сонечнай радасьці звонкай вясны
чаму спавілі мяне жалем?
Жудасна… Крыўдна… Яшчэ вярста
і гоман прывольля зьнікае.
Сьлёзы нядолі там льле бедната
пазбаўлена ў роднае хатцы кута,
мовы роднае іх пазбаўляюць…
Сьцюдзёным туманам на сэрцы іржа
балюча атручвае радасьць.
Дротам калючым сьціскае мяжа,
а за мяжой кайданы бражджаць;
кучаравыя сохнуць прысады…
5.
Вечарам, ясна-вясеньнім,
люблю рассыпаць лятуценьні.
Хочацца ціха, пакорна
прытуліцца да ночанькі зорнай,
забыцца аб дзённай завеі
хвілінкай маленькай аднэю.
Хочацца думкамі ўзьвіцца
над вольнаю, роднай зямліцай!
Люблю прытуліць лятуценьні,
але… цені, праклятыя цені, —
Беларусі спраўлялі хаўтуры
сваёю гвалтоўнай «культурай».
Беларусь не па сэрцу, скрыгочуць,
засланілі-бы, гады, ёй вочы?
О, цені, прыблудныя цені —
носіць імглістая цемень, Як вецер лістоту разьвеяў,
параскідвала вас Расея,
баярская маці — Расея,
сканаўшы у сьвінцовай завеі.
… Узышла, зацьвіла, залаціцца, —
маладой Беларусі зарніцца.
Але… цені, прыблудныя цені —
носіць імглістая цемень.
6.
Сказ пра Дзьвіну нам раскажа парою
лірнік, схіліўшысь пакорна, журбе:
— Бераг, твой срэбны, дно залатое,
— кроў працякала, Дзьвіна, праз цябе.
— Шляхта, ксяндзы, ізуіты зьвярына
— глумілі бязьвінных, тутэйшых людзей…
— Набегам няволілі нашу краіну
— хэўра разьюшаных рускіх князей.
— Дый палачанкі княжны Ефрасініі
— сёньня стаіць не адзін манастыр,
— хоць змоўклі — заціхлі ў зарасьлях ціны
— шумныя хвалі сівой Палаты.
— Ў гарадку, дзе радзіўся Францішак Скарына —
— чакалі стагодзьдзямі сонечны дзень.
— Раней — ізуіты глумілі бясчынна,
— дый пакаленьне праклятых князей.
7.
Неяк думкі ўзьвіюцца варожа,
глянь адно — за царквою царква.
Гэтым скарбам падужацца зможа
з перамогаю толькі Масква.
Пасінеўшы стаяць камяніцы,
а калісь пад звон… шпор —
кадзеты хадзілі маліцца
ў праславуты Сафійскі сабор.
І многа, ой, многа было іх:
аплялі як на пасяцы мох.
Але ўсёткі народ наш ўстоіў,
захаваўшы хоць мову ў грудзёх!
Сёньня новымі ўзорамі звычаі
сталі наша жыцьцё аздабляць.
А чынушы «былога величия»
Хоць за… ногі гатовы кусаць.
8.
На вуліцах сьціхне ўвечары гоман,
«былое величие» ў пролазах цьмы
песьню заводзіць пад хрып грамафона:
— «Бывали дни, гуляли мы»…
Зьбяруцца суседзі, з блізку з далёку,
паслухаць «восточный страстный романс»…
Вып‘юць па чарцы вішнёўкі салодкай,
пульку сыграюць адну ў прафэранс.
Вістуюць усе. Азарт забірае…
Бяз козыра… ў цёмную… Бубні-звон…
Жанкі «пакіднога» сабе падкідаюць,
хрыпіць пацяшаючы іх грамафон.
Анекдот? — бясспрэчна. Жарт? — Бязумоўна.
Сьмех — гэта радасьць пары залатой
… На вока папаў «Беларускі Слоўнік» —
застыла вясёласьць, зьмяніўся настрой…
9.
Скубуць намі ўзьнятае роднае слова,
расьцьвіўшае пышна, як сонца, як дзень!…
Слову служылі — грудзі аховай,
ня вытруціць вольна ўздыхнуўшых грудзей!
О, пакаленьне, «пшаніца Хрыстова»
было узьнялося, як вецер з-за гор,
стрыножыць імкнуліся роднае слова,
што вызваліў Наш Семнаццаты Год.
Ніколі ня сьцяць ім жыцьця маладога,
не замяніць нашых сонечных дзён.
Няхай-бы гулялі сабе ў «падкіднога»
І соладка слухалі-б свой грамафон.
О, спадчына лютая! Хто-бы забраў бы?
Жыцьцё не да смаку бяз розных прыкрас.
З пасагам аддалі-б з прыбыткам, запраўды —
адно, каб ня стала іх толькі у нас.
10.
Шэлест гульлівы, шэлест вясеньні
ветрыкам носіць мае лятуценьні.
Прапануем да спампаваньня!
.jpg)