Маладая Беларусь (альманах)/1/Pčalina — żywiołka małaja
| ← Atčot supołki «Zahlanie sonce» | Pčalina — żywiołka małaja Крытыка Аўтар: Алёна Шчучанка 1912 год |
Колькі слоў аб дзявочай апратцы → |
Прапануем да спампаваньня!
|
Pieciarburh 1911. cena 30 kop. str. 104 |
Kożnamu, kamu na sercy lażyć dabro naroda, pawinna być pryjatna dawiedacca a tom, što woś wyšła nowa ksionżka, hdzie napisana, jakrabić, kab krychu bolš hrošy wyciahnuć z ziamli. Tamuž i ja uciešyłaś, jak uhledzieła ksionżečku a pčołach, a katorych jašče da hetaj pary tak jak nichto nie pisaŭ dla mużykoŭ biełarusaŭ. A i šmat dobrych staron maje taja ksionżka, widna, što toj, chto jaje pisaŭ, dobra znajecca na pčołach i ŭsio, što najważniejša, można tut znajści.
Najważniejsy niedastatak hetaje ksionżki toj, što jana napisana za mała dastupna dla mużykoŭ. Asabliwie heta widna ŭ pieršaj čaści ksionżki, hdzie ,naprykład, pryroda pčoły za koratka apisana. U tom miejscy, hdzie haworycca a pčalinym żyhale, należyłab skazać, čamu pčała umiraje, jak ukusić čeławieka, ci druhuju żywiołu. Na pčalinom żyhale jość kručki sohnutyje, tamuż jak pčała ŭsunie żyhała u skuru čeławieka, to kručki nie pazwalajuć wynuć jaho, bo skura čeławieka ściahajecca i dziuračka, praz katoruju żyhała uwajšło, ŭmniejšajecca i pčała pakidaje żyhała ŭ ciele čelawieka i umiraje. Ale żyhała dano jej na toje, kab abaraniacca ad druhich kuziulek, u katorych skura ćwiorda, nie ściahajecca i pčała lohka może żyhała wynuć. Časta mużyki mianie pytalisia, čamu heta tak, što pčała, ukusiŭšy — umiraje, a jak im heta dobra wyłażyć, to ŭsio robicca saŭsim paniatnym. Dalej tam, hdzie pišecca a pierawozie pčoł, nie skazana, kali, a katoraj pare najlepiej pierawazić pčoł. Heta treba abminać, bo tahdy u wullu najbolš miodu, wosku i čerwy, a najlepšaja para aŭ zima na saniach, aŭ wiesna zaraz pa pieršym ablocie pčoł, a wulli treba stawić na wazie tak, kab kanty wuzy byli papiarok waza.
Dobra byłob takżesama trochi apisać, jak paprawić kałody, kab lapiej było pčoły dahladać, bo časta bywaje, što mużyk maje rajoŭ kolki pčoł u kałodach, a nia może tak borzda pierewiaści ich u ramowyje wulli.
Takżesama, ja dumaju, nia treba tak hanić sałomiannych karobak. Heta wulli tannyje, ciopłyje, lohkije, haspadaryć u ich lohka, bo jak dahary pierewiarnuć, to ŭsio widna, što u wulli robicca i można dawać im nadstaŭki dziarewiannyje z ramkami, kab pčoły tudy miod zbirali. I toj, chto jašče nia ŭmieje dobra kala pčoł chadzić, mienš tut może napsawać, jak u ramowym.
Heta niedastatki taje ksionżki, a małaja dastupnaść dla čytačoŭ mużykoŭ, samy hłaŭny, takżesama niekij nieparadak u pieršaj čašci, tak što wyhladaje časam, što pisaŭ heta dobra znajučyj pra pčoły s teoryi, ale nie prachtyki.
Adnakoważ można jaje ukazać kożnamu, chto choče krychu nawučycca jak chadzić koła pčoł, bo nie adnu dobruju radu tut znajści może, asabliwie toj, chto mała-wiele pčoł znaje.
ALONA ŠČUČANKA.
Chilčyce 31-III 12 h.