Коннік без галавы (1941)/IV
| ← Раздзел III | Коннік без галавы. Раздзел IV Раман Аўтар: Томас Майн Рыд 1941 год Арыгінальная назва: The Headless Horseman (1865) Пераклад: Уладзімір Ляўданскі |
Раздзел V → |
Прапануем да спампаваньня!
Раздзел IV
ЧОРНЫ НОРД
Як зачараваная, сядзела Луіза пад уладай сваіх мар.
Аднак, яе мары хутка былі перапынены нейкай новай трывогай сярод акружаючых.
Яна пачула занепакоены голас брата:
— Паглядзі, бацька. Хіба ты іх не бачыш?
— Дзе, Генры, дзе?
— Там, ззаду фургонаў. Цяпер ты бачыш?
— Так, я штосьці бачу, але я не магу зразумець, што гэта такое. Яны выглядаюць, як… — Пойндэкстэр на хвіліну спыніўся ў замяшанні. — Я, дапраўды, не разумею, што гэта такое…
З паўночнага боку над прэрыяй раптам узнялося некалькі зусім чорных смерчаў. Яны не мелі пэўнай формы і бесперапынна мянялі размер, абрысы і месца; то спыняліся на хвіліну, то слізгалі па абвугленай зямлі, як веліканы на каньках, часамі згінаючыся і нахіляючыся адзін да другога ў самых фантастычных спалучэннях.
Нядзіва, што людзі, упершыню ўбачыўшы такую дзіўную з‘яву, былі вельмі ўстрывожаны. Але кожны разумеў, што насоўваецца нейкае стыхійнае няшчасце.
Абоз спыніўся. Чуліся выкрыкі жаху. Коні ірзалі, мулы напаўнялі паветра прарэзлівымі крыкамі.
А з боку чорных вежаў далятаў нейкі гул, падобны да шуму вадаспада, які час ад часу перарываўся трэскам нібы ружэйнага залпа або грукатам аддаленага грому.
Шум паступова рабіўся больш выразным. Невядомая небяспека набліжалася.
У гэтую хвіліну раптам пачуўся крык, і, не гледзячы на тое, што ў ім чулася трывога, ён усё-ж падбадзёрыў здрантвелых ад страху людзей. Аглянуўшыся, падарожнікі ўбачылі конніка, які імчаўся да іх што было сілы.
Не гледзячы на тое, што коннік быў пакрыты чорным пылам, яго пазналі. Гэта быў той самы незнаёмы, які пакінуў ім след свайго ласо.
Маладая дзяўчына ў карэце першая яго пазнала.
— Наперад! — усклікнуў незнаёмы, як толькі наблізіўся да каравана. — Як мага хутчэй!
— Што гэта такое? — запытаўся плантатар, ахоплены страхам. — Нам пагражае небяспека?
— Так, я не чакаў гэтага, калі пакінуў вас. Толькі дасягнуўшы ракі, я ўбачыў грозныя адзнакі.
— Чаго, сэр?
— Норда.
— Вы так называеце буру?
— Так.
— Я ніколі не чуў, што смерч можа быць небяспечным на сухазем‘і, — заўважыў Кольхаун. — Я, вядома, ведаю, што ён нясе з сабою пранізваючы холад, але…
— Не толькі холад, сэр. Марудзіць нельга. Містэр Пойндэкстэр, — звярнуўся коннік да плантатара нецярпліва і настойліва, — вы і вашы людзі ў небяспецы. Норд не заўсёды бывае страшны, але гэты ўнушае мне вялікую трывогу. Вы бачыце гэтыя чорныя смерчы?
— Мы глядзім на іх і не можам зразумець, што гэта такое.
— Гэта прадвеснікі буры, але самі яны не прадстаўляюць небяспекі. Паглядзіце вунь туды. Хіба вы не бачыце чорнай хмары, якая закрывае неба? Вось чаго вам трэба баяцца. Я не хачу палохаць вас дарэмна, але павінен сказаць, што гэтыя хмары нясуць з сабою смерць. Яны ідуць сюды. Цяпер выратаванне толькі ў хуткасці дзеянняў. На працягу дзесяці хвілін яны насунуцца на вас, і тады… Хутчэй, сэр, прашу вас. Загадайце вашым пагоншчыкам гнаць як мага хутчэй. Само неба патрабуе гэтага ад вас.
Падпарадкуючыся гэтым настойлівым патрабаванням, плантатар загадаў гнаць абоз як мага хутчэй.
Жах, які апанаваў як жывёл, так і пагоншчыкаў, не патрабаваў умяшання бізуноў.
Карэта і коннікі па-ранейшаму ехалі наперадзе. Незнаёмы трымаўся ззаду, нібы ахоўваючы караван ад пагражаючай небяспекі.
Час ад часу ён прытрымліваў свайго каня, абарачваўся назад і кожны раз знаходзіў усё большую трывогу. Заўважыўшы гэта, плантатар пад‘ехаў да яго і запытаў:
— Небяспека яшчэ не мінавала?
— На жаль, я не магу вам сказаць нічога суцяшальнага. Я разлічваў, што вецер зменіць напрамак.
— Вецер? Я не заўважаю ніякага ветру.
— Не тут. А вунь там страшэнны ўраган. Божа мой, ён набліжаецца з неймавернай хуткасцю. Я сумняваюся, ці паспеем мы перасячы выпаленую прэрыю.
— Што-ж рабіць? — усклікнуў плантатар ў жудаснай паніцы.
— Ці няможна прымусіць вашых мулаў бегчы яшчэ хутчэй?
— Не, гэта немагчыма.
— У такім выпадку я баюся, што мы спознімся.
Коннік яшчэ раз азірнуўся назад і паглядзеў на рухомыя чорныя калоны, нібы вылічваючы іх хуткасць.
— Так, позна ужо! — усклікнуў ён. — Яны рухаюцца хутчэй за нас, значна хутчэй… Няма надзеі ўцячы ад іх.
— Божа мой, сэр! Няўжо-ж няма ніякага выйсця? — запытаўся плантатар.
Незнаёмы не адразу адказаў.
Некалькі імгненняў ён маўчаў і аб нечым напружана думаў.
Ён ужо больш не глядзеў на неба; позірк яго спыніўся на фургонах.
— Няўжо нельга ўнікнуць небяспекі? — закрычаў у роспачы плантатар.
— Не, можна, — радасна адказаў коннік, як быццам нейкая шчаслівая думка ўспала яму на розум. — Ёсць выйсце. Я аб гэтым раней не падумаў. Нам не ўдасца ўцячы ад буры, але ўнікнуць небяспекі мы можам. Хутка, містэр Пойндэкстэр! Дайце распараджэнне вашым людзям: ахутаць галовы коням і мулам, інакш жывёлы будуць аслеплены і пачнуць шалець. Коўдры, хусткі — усё прыгодна. Калі гэта будзе зроблена, няхай усе забіраюцца пад навесы фургонаў. Патрэбна толькі, каб фургоны былі шчыльна закрыты з усіх бакоў. Аб астатнім паклапачуся я.
Зрабіўшы гэтыя ўказанні, коннік накіраваўся да карэты, у той час як Пойндэкстэр з наглядчыкам давалі адпаведныя распараджэнні.
— Пані, — далікатна сказаў коннік, пад‘язджаючы да карэты, — вы павінны апусціць усе фіранкі. Ваш фурман павінен увайсці ў карэту. І вы таксама, — сказаў ён, звяртаючыся да Генры і Кольхауна і да толькі што пад‘ехаўшага Пойндэкстэра. — Месца ўсім хопіць. Толькі хутчэй, прашу вас! Не трацце часу. Праз некалькі секунд бура разгуляецца над намі.
Плантатар і яго сын хутка саскочылі з коней і ўвайшлі ў карэту.
Кольхаун адмовіўся злезці з каня і ўпарта прадаўжаў сядзець у сядле. Чаму ён павінен здавацца перад нейкай мнімай небяспекай, ад якой не хаваецца гэты чалавек у мексіканскім касцюме?
Незнаёмы не настайваў. Ён звярнуўся да наглядчыка і распарадзіўся, каб той таксама залез у фургон. Наглядчык адразу-ж падпарадкаваўся.
Цяпер можна было падумаць і пра сябе. Хуткім рухам незнаёмы разгарнуў сваё серапэ і накінуў яго на галаву каню, завязаўшы канцы вакол шыі. З няменшай спрытнасцю ён развязаў свой шарф з кітайскага крэпа і абцягнуў яго вакол капелюша, заткнуўшы адзін канец за істужку, а другі спусціўшы ўніз, — такім чынам ён зрабіў для свайго твара нешта накшталт забрала.
Перш чым закрыцца зусім, ён яшчэ раз павярнуўся да карэты і, на сваё здзіўленне, убачыў, што Кольхаун усё яшчэ сядзіць на кані. Перамогшы ў сабе мімавольную антыпатыю да гэтага чалавека, незнаёмы яшчэ раз настойліва паўтарыў:
— Калі вы зараз-жа не зойдзеце ў карэту, вы загінеце.
На гэты раз Кольхаун паслухаўся. Пагрозы стыхіі былі занадта відавочныя. З паказной марудлівасцю ён спусціўся з сядла і ўлез у карэту пад ахову шчыльна зацягнутых фіранак.
Што адбылося далей, цяжка апісаць. Ніхто не бачыў відовішча разгуляўшайся стыхіі, бо ніхто не асмельваўся зірнуць на яго. Але калі-б хто-небудзь і асмеліўся, то ўсёроўна нічога-б не ўбачыў.
Праз пяць хвілін пасля таго, як ухуталі галовы мулаў, караван апынуўся ў непрагляднай цемры.
Падарожнікі бачылі толькі самы пачатак урагана. Адзін з насоўваючыхся смерчаў, натыкнуўшыся на фургон, нібы рассыпаўся і напоўніў паветра густым чорным пылам. Затым абдало гарачым паветрам, нібы з жэрла домны. Услед за гэтым, са свістам і выццём, падуў парывісты вецер, несучы страшэнны холад. Чуваць быў толькі свіст ветру, яго глухі рэў і грукатанне аб навесы фургонаў. Мулы стаялі зусім прыціхшыя. Слабыя галасы людзей губляліся сярод енкаў урагана. Паветра было ўсё насычана найдрабнейшым чорным пылам, узнятым бушуючым ветрам з выпаленай прэрыі.
Каля гадзіны насіліся ў паветры чорныя клубы попелу. Каля гадзіны сядзелі нашы падарожнікі, як затворнікі, не асмельваючыся нават выглянуць з карэты.
Нарэшце, яны былі вызвалены, — каля самых фіранак карэты пачуўся голас незнаёмага:
— Вы можаце выйсці, — сказаў ён, адкідваючы крэпавы шарф з свайго твара. — Бура яшчэ не спынілася; яна будзе прадаўжацца два-тры дні, але больш вам няма чаго баяцца. Попел увесь змецены. Ён ужо пранёсся ўперад, і наўрад ці дагоніце вы яго з гэтага боку Рыо-Грандэ.
— Сэр, — сказаў плантатар, паспешліва выходзячы з карэты, — мы вам абавязаны…
— Жыццём, — падхапіў Генры, закончыўшы думку бацькі. — Не адмоўце, калі ласка, назваць нам ваша імя.
— Морыс Джэральд, — адказаў незнаёмы. — Хоць у форце мяне больш ведаюць па імю Морыса-мустангера.
— Мустангер! — пагардліва прамармытаў Кольхаун, але настолькі ціха, што пачуць яго магла толькі Луіза.
«Усяго толькі мустангер»[1], — падумаў арыстакрат Пойндэкстэр, некалькі расчараваны гэтым прызнаннем.
— Цяпер я ўжо вам больш не патрэбен. Вы знойдзеце дарогу і без мяне, — сказаў паляўнічы на дзікіх коней. — Кіпарыс відаць — трымайце проста на яго. Перайшоўшы раку, вы ўбачыце флаг, што развяваецца над фортам. Вы яшчэ паспееце скончыць падарожжа да надыходу цемнаты. Я-ж вымушан пакінуць вас і развітацца.
Аднак, ні дзіўны выгляд пад маскай попелу, ні прызнанне аб скромным занятку не маглі зменшыць чароўнасці незнаёмага ў вачах Луізы Пойндэкстэр.
- ↑ Мустангер — паляўнічы на дзікіх коней.