|
Доўга пад трамай ляжала
Сьцішна ў вясковым жыцьці,
Доўга ляжала, чакала
Скрыпка адна ў забыцьці.
Колькі йшло лет за лятамі,
Колькі йшло, сходзіла сіл! —
Скрыпка драмала. Пластамі
Клаўся і рос на ёй пыл.
Потам залітыя вочы
Гэткі ня мог сьлязіць глум,
Пальцу мазольнаму ўночы
Страшна крануць было струн.
Доўга чакае і сьмягне,
Покі хто з сэрцам такі
Скрыпчыны струны нацягне,
Гэткай чакае рукі!..
Шоў вёскай тэй падарожны,
Чэзла дзе струньніца так,
Шоў і ў хаціну трывожна
Сьмеліцца стукнуць бядак.
Зважна дамок адчыніўся,
Просіць гасьціць гаспадар…
Скрыпка пад трамай… зьдзівіўся…
(Быў падарожны-пясьняр).
Цягне скрыпулю з-пад трамы,
Пыл абмятае палой, —
Струны заенчылі самі,
Жаляцца самі сабой.
Льлюцца пясьнярскія словы,
З дошкай ліповай пяюць:
Зьвесіўшы людзі галовы,
Слухаюць, думкі снуюць.
„Доўга шукаў цябе, скрыпка“,
Гэткая песьня плыве,
„Быў без вадзіцы я, рыбка,
Ягадка ў буйнай траве.
Рвалася сэрца і думы
Гэт, да нязгадных сьвятліц,
Клікалі хвойныя шумы,
Клікалі шэпты крыніц!
Клікалі… Поўнілісь грудзі,
Смуткам надзей і трывог…
Шоў між людзямі ў вадлюдзьдзі,
Што мог, і то ўжо ня мог!
Вёску мінаў я за вёскай,
Плёўся праз выдмы, кусты;
Трэ‘ было, трэс было свойскай,
Музыкі свойскай, як ты.
Слаўся, сьвятая здабыча!
Пан я сягоньня ўсіх ніў!
Песень маіх не паліча
Той аж, хто зоры зьлічыў!
Птушкаю з выраю буду,
Пеці зязюлькай пачну
Радаўніц жалямі люду
Ў вочы цікава зірну!
Громаў, маланак ахвотна
Буду і цар і пастух,
Лягу расіцай вільготнай,
Выш‘ю вясёлкавы круг!
Дзівамі кветкі купальскай
Кожную зваблю душу;
Буду няласкай і ласкай,
Богаў фальшывых скрышу!
Прыдзе „узьвіжаньне“ — стану
Ў лесе парадак вясьці:
У думкі жывіне ўсёй гляну,
Буду ўсёй пушчай трасьці.
Ночкай асеньняй засяду
За стол спраўляці „дзяды“:
З тым сьветам буду мець раду,
Ўспомню магілкі тады.
Вымкну зноў птушкай на вырай;
Сьвет не захоча ўжо спаць:
Будзе праводзіць ён шчыра,
Будзе ён шчыра чакаць.
Грай-жа ты, скрыпка жывая,
Кожнай расходзься струной!
Хто мае сэрца? хто мае?!
„Гэй-жа за мною, са мной!
Я пакажу ўсе вам чары —
Чары ўсе неба, зямлі, —
Шчасьця другога пажары,
Дзе-б вы сагрэцца маглі.
Праўду ў лад новы настрою,
Новыя песьні злажу…
Гэй-жа за мною, са мною!
К сонейку шлях пакажу!..“
Так прызывае-галосе
Скрыпка ў руках песьняра.
Рэха пад неба няслося.
Днела ўжо; гасла зара.
Музыку чуюць суседзі —
Камень-бы зрушыць магла!
Сьпеў пясьняр. Глянуў, угледзіў:
Хата пустая была…
|
Прапануем да спампаваньня!