Дзе ня выляці з няволі,
Ад пачатку да канчатку
Ўсюды ўбачыш сваё поле,
Ўсюды ўбачыш сваю хатку.
Ўсюды ўбачыш чалавека,
Што цямнотай цябе разіць,
З сьлязой вечнай пад павекай,
Вечна ў лапцях і сярмязе.
Хоць-жа сэрца, што за сэрца!
Лганьня, хцівасьці ня знае,
Жывучы-ж у паняверцы
Толькі гора к збыцьцю мае.
Горам чорным, ой, багата
Надарыла люд наш доля;
Гора ў хаце і за хатай,
Гора ў полі і за полем.
Вецер хаткаю калоце
І па шчылінах галосіць,
Гаспадар зьлёг ад калоцьця,
З дзяцьмі жонка есьці просіць.
Пустка ў сьвірні і ў вадрынцы,
Сьвінка хоча штось здыхаці,
Вые сучка на дзядзінцы —
Памрэ нехта ў гэтай хаце.
А у полі на загонах
Аруць віхры, барануюць,
Хутка, дружна, не натужна
Шнуры вузкія руйнуюць.
Далей — паркай сытай шпарка
Праляцеў пан у карэце,
А за ім паштовай паркай
Прэ чыноўнік на расьсьвеце.
А на пустцы апаўночы
Ведзьмы, чэрці пяюць, граюць,
То сьмяюцца, то рагочуць,
Знахароў-вужоў склікаюць.
І ўсё гэта, хэўра гэта:
Ветры, віхры і сабакі,
Ведзьмы, чэрці з таго сьвету,
Пан, чыноўнік, ваўкалакі —
Ўсе навыперадкі пруцца,
Гікам, сьмехам чартаўскімі
Заліліся і нясуцца,
Аж зямля стогне пад імі.
А за імі, нібы хмара,
Йдзе мужыцкае ўсьлед гора,
Праз пасевы, праз папары,
Так сягоньня, як учора.
І мужык — пан у старонцы —
Гора гэта вечна бача,
Бача, што толькі ў карчомцы
І ў магіле ён ня плача.
|