Цесны дворык. Няпрыгожа!
Дзьверы пад замкамі,
У тры сажні агарожа, —
Глуха, як у ямі.
Толькі бразгаюць кайданы
Дзікім бразгатаньнем.
Звон пакуты, звон паганы
Аддае стагнаньнем.
Будзіць звон той боль у сэрцы,
Смутак наганяе.
Цяжка, цяжка ў паняверцы!
Ой, доля ліхая!
Сьвеціць сонца, жарам пыша,
Ў небе — ні хмурынкі.
Лёгкі ветрык сад калыша,
Гойдае галінкі
Ды жартліва задзімае —
Накурыць, напыліць, Пух угору падымае,
Красачку пахіліць.
Прабяжыць, і ціха стане…
Зьвякаюць кайданы.
Ў гурт сышліся катаржане,
Від іх змардаваны.
Вось на лаўку яны селі,
Голавы спусьцілі.
Думкі моцна іх здалелі,
Сэрца засмуцілі.
Не згадаць іх дум маўклівых,
Дзе яны іх носяць —
Мо‘ гуляюць там, на нівах,
А мо‘ волі просяць.
Катаржане — хлебаробы,
Дзеці вёсак, поля.
Таго бойка з-за худобы
Прывяла ў няволю,
Той з суседам пасварыўся,
Ў таго зяць паганы,
А той з братам як дзяліўся,
Зарабіў кайданы,
Той за нораў свой сярдзіты,
Ці за лішак жару…
Гэта — цёмны люд забіты,
Беднаты ахвяра.
Што за думкі — не згадаю —
Цьмяна іх гаворка.
адно толькі добра знаю:
Горка людзям, горка!
1909 г.
|