|
Калісь, як у нас казакі то стаялі,
У Шнурах за горкай раз мяне спаткалі,
Сказаў „пахвалёны“, а яны сьмяюцца,
Адзін што-сь сьпявае, іншы дме на дудцы,
А старшы скіпеўся: „Ты што за адзін?“
Думаю: — Хто-ж я? — ужо-ж Юркаў сын! —
„Тутэйшы, кажу я, свой чэлавек:
„Сын бацькі свайго, а бацька дзяцей,
„Тут і радзіўся, тут і жыву век;
„Юркам зваць бацьку, а я дык Мацей.
„Вун, гдзе і хата і выган і сад;
„Там жнець мая жонка, а тут гарэць брат!“…
Ён кіпіць горай, пытаючы, лае,
Крычыць і бьецца і у твар штурхае.
„Ды хто — ты, ды хто — ты, — ці рускі, ці не?“
Я дай круціцца туды і сюды,
„Я не нашу, кажу, барады!“.
Думаю: — Што-ж сказаць яму мне? —
„Ці ты праслаўны, ці ты — паляк“?
„Да ты“, ён кажэ мне, „веры якой?
Як сьцебане пракляты мяне, —
„А дайця-ж паночку“, кажу, „мне пакой“
„Ды я-ж тутэйшы, як казаў дык так!“…
Аж у вочах чырвона здалося!
Каб я-ж у чым-кольвек, у якой віне,
А то і ня ведаць скуль узялося?
Я кажу гэтак: „Калі ж ужо так,
„Што васпан бьесься без-дай прычыны,
„То мусіць і праўда, што я паляк
„І буду паляк я ад гэтай гадзіны!“…
Ну і далі-ж мне добра на знак:
Цягнулі біўшы аж у Жамаслаў,
Каб помніў крэпка, што я паляк,
Каб і вам гэта здарэньне сказаў.
Тоя прайшлося, пайшлі й казакі;
Калі пад восень завуць нас у збор:
„Прыехаў“, кажуць, „начальнік такі!
„Сам князь Хаванскі: ідзіце у двор!“
Трэба ўсё кідаць (хоць святам было).
Народам, як макам, увесь двор заліло:
Князь у палетах, вясёлы такі!
„Эх“, кажа, „рэбяты, — вы дуракі,
„Што ў рускай зямлі, дый каталікі!
„Ну, цар вас прыймае у сваю веру;
„Дасьць зямлі многа!… Вы, на паперу,
„Тут падпішыце, а поп пасьвенце, —
„Будзе ўсё добра, усюды пашэнце…
„Ну, братцы, выпьем па чарцы усе;
„Бацюшка крыж і крапідла нясе!“
Мы-ж толькі зірк адзін на другога,
Маўчым, трасёмся, не кажам нічога:
Ён-жа Мірона за плечы узяў,
Вядзець да стала, гарэлкі падаў:
„Пій на здароўя і так пішы:
„Вот сабраліся дзьве тысяч душы,
„Рускую веру хочам прыняць,
„Каб каталіцкай ні ведаць, ні знаць“…
Мірон папярхнуўся, як хуста зьбялеў,
Глянуў на ўсіх, на мяне паглядзеў —
„Як“, кажа, „людзі, так“, кажа „і я,
„Спытайця“, кажэ, „вун Мацея,
„Як ён ды скажа перавярнуцца,
„Дык усе вёскі на яго здадуцца!“
Цягнуць мяне да таго князя,
А тут аж мурашка за скурай лазе.
„Ну што, маладзец, напьёмся водкі?“
Даець мне грошы, такі салодкі:
Усё гавора, радзе, пытае,
Жонку цалуе, дзяцей гайдае.
„Ну, што-ж-надумаўся, ці ўжо гатоў?“…
„Надумаўся“, кажу, каб сто катоў
„Дралі мне скуру, пяклі на агню,
„Я веры сваёй тыкі не зьмяню!“
Іх! Закіпеў тут той князь, аж зароў,
Аж вылупіў вочы, шчырвянеў, як кроў…
Розаг падайця, нагаяк, сто лоз!
„Ён з веры сьмяецца мне тут-жа пад нос!“
Хапілі мяне якісьць гайдукі,
І розаг падалі чатыры пукі.
І бьюць — не баліць, хоць за сэрца бярэ:
За што-ж ён, пракляты, мне скуру дзяра?!
Як крыкну я гэта: „Эй, бійця-ж мацней,
„Мацнейшы ад веры нашай Мацей!“
Вот так-то хрысьцілі мяне казакі
З тутэйшага ды ў палякі!
|
Прапануем да спампаваньня!