Перайсці да зместу

Старонка:Rodnyje zierniaty (1916).pdf/210

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

bywaje dziki i świrepy. Łob zubra wydaje zapach padobnyj da zapachu muškatowaho arecha. Zapach hety wielmi mocny, asabliwa u žniŭni miesiacy, tak što za 100 krokoŭ čuwać jaho.

Aprača zubroŭ u Bieławiežskaj puščy hadujucca łosi, dzikije kozy, kabany, miadźwiedzi, woŭki, barsuki, lisicy, rysi, wydry norki, kunicy, łaski, hornastai i inš.

Paśla Bieławiežskaj sławiłasia ŭ Biełarusi Nalibockaja pušča, Wialižskaja pušča u Witebščynie, Rudnickaja i Dakudoŭskaja puščy u Wilenščynie, Babinawickaja pušča ŭ Mahiloŭščynie.

Z minuŭšych dzion.

Pierajšło, minuło,
Sto kaliś było,
Ŭ kurhanoch zasnuło,
Ziellem zarasło.
Pad mahił nawałaj
Dremle Ruś, Litwa, —
Za tej taja s chwałaj
Lehla haława.
Nie hudzie ŭ pawazie
Hołas wiečawy,
Nie šukajuć kniazi
Sławy i bitwy.
Wojska Usiesława
Nie idzie ŭ pachod
Na toj boj krwawy
Za swoj kraj, narod.
Ścieny i zapory
Pałačan, Minčan
Lehli u razory
Zmoženych palan.
Ni światych dubrowaŭ,
Znič pajšoŭ z wadoj…
Zahaściŭ ład nowy,
Dy nia toj, nia swoj.
Tak prajšło, minuło,
Što kaliś žyło,
Ŭ kurhanoch zasnuło,
Ziellem parasło.

Bałoty.

Adzin sa staraświeckich historykoŭ nazwaŭ Biełaruś «krajem azior, bałot i tumanoŭ». Nazwańnie hetaje saŭsim sprawiadliwaje, bo Biełaruś bahata waziorami i bałotami, asabliwa hetych apošnich mnoha ŭ Biełarusi. S pamiž biełaruskich bałot pa abšyrnaści pieršaje miejsco naležyć Paleskim bałotam.

Usia dalina Prypiaci, ad Kobryna i da Dniepra i ad Słonima, Słucka i Babrujska na poŭdzień da Kowela, Klewani i Radomyśla, — heto adno abšyrnaje bałota, zajmajučaje bolej 24,000 kwadratnych wiorst.

Paleskije bałoty reka Prypiać razdzielaje na dźwie paławiny: na pałudniowuju, zwanuju Wałynskim Paleśsiem, i paŭnočnuju, zwanuju Pinskim, abo Biełaruskim Paleśsiem. Paleskije bałoty možna razdzialić na atkrytyje, na zarosšyje lesam i na zarosšyje čarotam. Bolšaja čaść Paleskich bałot saŭsim niedastupna, nieprachodna. Ornyje pali i sienakosy tolki dzie-nie-dzie paraskidany astraŭkami pamiž bałot i lasoŭ. Asabliwa cikawyje bałoty Pinščyny, tak zwanaje Zarečče. Bałoty hetyje znachodziacca pamiž rakoj Pinaj, Jasieldaj i Prypiaćciu; z druhoha boku