Karotki Katachizm (1907)/VII
| ← VI. Ab łasce Božaj | VII. Ab Światych Sakramentach Катэхізм Аўтар: Рох Філяхоўскі 1907 год Пераклад: Францішак Будзька |
VIII. Ab malitwie → |
Прапануем да спампаваньня!
VII. Ab Światych Sakramentach.
P. Što heta jość św. Sakramenty?
A. Światyje Sakramenty heta jość widomyje znaki, praz katoryje dastajom łasku Božu.
P. Chto ŭstanowiŭ Św. Sakramenty?
A. Pan Jezus.
P. Na što Pan Jezus ustanowiŭ Św. Sakramenty?
A. Kab nam łaćwiej było atrymać zbaŭleńnie.
P. Kolki jość Św. Sakramentoŭ?
A. Siem: 1. Chrest, 2. Biežmowańnie, 3. Cieło i Kroŭ Pana Jezusa, 4. Pakuta, 5. Apošniaje Światym Alejam pamazańnie. 6. Kapłanstwa, 7. Małženstwa.
P. Jak dzielucca Św. Sakramenty?
A. Św. Sakramenty dzielucca na Sakramenty žywych i ŭmioršych.
P. Čamu zawucca Sakramentami žywych?
A. Bo da hetych Sakramentoŭ treba prystupać, budučy ŭ łasce Božaj.
P. Jakije heta jość Sakramenty žywych?
A. Biežmowańnie, Cieło i Kroŭ Pana Jezusa, Apošniaje Św. Alejam pamazańnie, Kapłanstwo i Małženstwo.
P. A čamu druhije Sakramenty zawucca Sakramentami ŭmioršych?
A. Bo da jich prystupajecca ŭ hrechu, budučy ŭsio roŭna jakby ŭmioršy na dušy.
P. Što my dastajom praz Sakramenty ŭmioršych?
A. Adpuščeńnie hrachoŭ i kary za jich.
P. Jakijež heta jość Sakramenty ŭmioršych?
A. Chrest i Pakuta.
P. Jak jašče dzielucca Sakramenty?
A. Sakramenty dzielucca jašče na paŭtornyje i niepaŭtornyje.
P. Čamu jany zawucca Sakramentami paŭtornymi?
A. Bo da jich možna prystupać bolš jak raz u žyćciu.
P. Jakijež heta jość Sakramenty paŭtornyje?
A. Cieło i Kroŭ Pana Jezusa, Pakuta, Apošniaje św. Alejam pamazańnie i Małženstwa.
P. A čamu druhije Sakramenty zawucca niepaŭtornymi?
A. Bo da jich možna prystupać tolki raz u žyćciu.
P. Jakijež heta jość Sakramenty niepaŭtornyje?
A. Chrest, Biežmowańnie i Kapłanstwa.
1. Chrest.
P. Jaki jość najpieršy i najpatrabniejšy Sakrament?
A. Chrest.
P. Dziele čaho Chrest jość najpieršym Sakramentam?
A. Bo biez jaho nia možna prystupać da druhich Sakramentoŭ.
P. A dziele čaho Chrest jość najpatrabniejšy?
A. Bo biaz Chrestu nichto nia možeć zbawicca.
P. Što heta jość Chrest?
A. Chrest heta jość Sakrament, praz katory čaławiek dastajeć adpuščeńnie hrechu pierwarodnaho i ŭsich hrachoŭ učynkowych, pierad Chrestam zroblenych.
P. Kali treba chryścić?
A. Jak možna bardziej pa naradžeńniu.
P. Jak zawiecca achryščony čaławiek?
A. Chryścianin.
2. Biežmowańnie.
P. Što heta jość Biežmowańnie?
A. Biežmowańnie heta jość Sakrament, katory ŭmocniajeć nas u wiery i cnotach. i pamnažajeć łasku Božu.
P. Chto možeć biežmować?
A. Tolki Biskup.
P. A chto možeć biežmowacca?
A. Toj, chto achryščen i jość u łasce Božaj.
P. Što treba rabić biežmujučysia?
A. Treba malicca i nie adchodzicca pakul Biskup nie daść błahosłaŭleńnia.
P. Kolki raz možna biežmowacca?
A. Tolki adzin raz u žyćci.
P. Na što heta pry Biežmowańniu dajecca imia?
A. Kab mieć nowaho Patrona, katoryby zastupaŭsia za nas pierad Boham.
3. Cieło i Kroŭ Pana Jezusa abo Najświaciejšy Sakrament.
P. Što heta jość Najświaciejšy Sakrament?
A. Najświaciejšy Sakrament heta jość praŭdziwaje Cieło i Kroŭ Pana Jezusa, utajonaje ŭ widomych znakach chleba i wina.
P. Ci ŭ Najświaciejšym Sakramencie astajecca chleb i wino?
A. U Najświaciejšym Sakramencie susim nie astajecca chleba i wina, a tolki jich widomyje znaki, bo chleb i wino pieramieniwajucca ŭ Cieło i Kroŭ Pana Jezusa.
P. Chto ŭstanowiŭ Najświaciejšy Sakrament?
A. Najświaciejšy Sakrament ustanowiŭ Pan Jezus pierad swajej śmierciaj na apošniaj wiačery.
P. Jak Pan Jezus ustanowiŭ Najświaciejšy Sakrament?
A. Pan Jezus pieramianiŭ chleb i wino ŭ Cieło i Kroŭ swaju.
P. Kamu Pan Jezus daŭ prawo pieramieniać chleb i wino ŭ swajo Cieło i Kroŭ?
A. Ksiandzam.
P. Kali ksiandzy pieramieniajuć chleb i wino ŭ Cieło i Kroŭ Pana Jezusa?
A. Na konsekracji ŭ Mšy Swiatoj.
P. Što ŭ nas spraŭlajeć Najświaciejšy Sakrament?
A. Zwialičywajeć lasku Božu?
P. Čamu hety Sakrament zawiecca Św. Kamuńjaj.
A. Bo, prymajučy hety Sakrament, wiernyje złučajucca z Panam Jezusam i sami miž saboj.
P. Dyk kahož prymajem u Św. Kamuńji?
A. Samoho Pana Jezusa.
P. Ci ŭ Św. Kamuńji prymajem my Pana Jezusa tolki jak Boha, ci i jak čaławieka?
A. U Św. Kamuńji prymajem my Pana Jezusa jak Boha tak i čaławieka.
P. Ci ŭ Najświaciejšym Sakramencie Pan Jezus jość žywy?
A. U Najświaciejšym Sakramencie Pan Jezus jość žywy z ciełam, dušoj i Božaściu.
P. Ci ŭ kožnym kamunikancie ŭwieś jość Pan Jezus?
A. U kožnym kamunikancie ŭwieś jość Pan Jezus, budučy razam Boham i čaławiekam.
P. A Ci Pan Jezus dzielicca, kali kamunikant padzielicca na častački?
A. Pan Jezus nia dzielicca, ale ŭwieś astajecca ŭ kožnaj častačce.
P. Ci prymajučy Kamuńju tolki ŭ widomym znaku chleba, prymajem i Kroŭ Pana Jezusa?
A. Prymajučy Kamuńju tolki ŭ widomym znaku chleba, prymajem takže i Kroŭ Pana Jezusa, bo hdzie jość žywoje cieło, tam jość i kroŭ.
P. Ci časta možna kamunikawać?
A. Kamunikawać možna nawat i kožny dzień, kali na spowiedzi pazwolicca.
P. A kali treba kaniešnie kamunikawać?
A. Pierad Wialikadniam.
P. Ci kožny možeć kamunikawać?
A. Kamunikawać možeć tolki toj, chto dobra da hetaho pryhatowiŭsia.
P. Jakža treba pryhatowicca, kab hodna pryniać Św. Kamuńju?
A. Treba pryhatowić dušu i cieła.
P. Jak treba pryhatowić dušu?
A. Treba ačyścić jaje z hrachoŭ, ščyra wyspowiedaŭšysia, i malicca.
P. Što treba adhawaryć pierad Św. Kamuńjaj?
A. Akty wiery, nadzieji i miłości Pana Boha.
P. A jak treba pryhatowić cieła?
A. Ad poŭnačy ničoho nia jeści i nia pić, skromna i čysta adziecca.
P. Jak treba prystupać da Św. Kamuńji.
A. Skromna i pakorna stać na kaleni, złažyć nakryž ruki na hrudziach, adkryć rot, jazyk pałažyć na dolniaj wuśnie i spažyć padany kamunikant.
P. Jak doŭha treba malicca pa Św. Kamuńji?
A. Chacia čwierć hadziny.
P. Jak treba prawiaści dzień, u katory kamunikawana?
A. Skromna i pabožna.
4. Pakuta.
P. Što heta jość pakuta?
A. Pakuta heta jość Sakrament, praz katory dastajom adpuščeńnie hrachoŭ, zroblenych pośla Chrestu.
P. Što treba rabić, kab praz Sakrament Pakuty dastać adpuščeńnie hrachoŭ?
A. Treba spounić piać warunkoŭ.
P. Jakijež heta jość warunki, kab dobra adprawić Pakutu?
A. 1. Prypomnić hrachi, 2. Žaleć za hrachi, 3. Mocna pastanawić bolš nie hrašyć, 4. Ščyra wyspowiedacca, 5. Adprawić pakutu i nahradzić za kryŭdu.
P. Što heta značyć prypomnić hrachi?
A. Heta značyć, prypomnić i abličyć usie hrachi, zroblenyje praz toj čas, z jakoho majim spowiedacca.
P. Jak treba prypomnić hrachi?
A. Treba prypomnič jaknajlepi, nia zmienšajučy swajej winy.
P. Što treba rabić, kab prypomnić hrachi?
A. Treba ŭ myśli razabrać Božyja i Kaścielnyja prykazańnia, hrachi śmiartelnyje i čužyje i swaje pawinnaści.
P. Na što treba ŭważać, prypominajučy hrachi?
A. Treba ŭwažać kolki razoŭ zroblen kožny hrech i ŭ jakich warunkach.
P. Što treba rabić, prypomniŭšy hrachi?
A. Treba žaleć za hrachi.
P. Čamu heta treba žaleć za hrachi?
A. Bo hrachami abražajem my Boha, a sabie piekła hatujem.
P. Što heta jość žal za hrachi?
A. Žal za hrachi heta jość wialiki smutak, što hrachami abrazili my Boha, stracili niebo, a zasłužyli na piekło.
P. Jaki bywajeć žal?
A. Žal bywajeć dwajaki: najlepšy i dobry.
P. Kali bywajeć žal najlepšy?
A. Tahdy, kali my brydzimsia hrachami tolki z miłości Boha.
P. A kali bywajeć žal dobry?
A. Tahdy, kali my brydzimsia hrachami dziele hetaho, što bajimsia stracić niebo, a zasłužyć na piekło.
P. Katoryž treba staracca mieć žal?
A. Žal najlepšy.
P. A ci dosyć žalu dobraho, kab dastać adpuščeńnie hrachou?
A. Dosyć, ale tolki ŭ Sakramencie pakuty.
P. Štož treba rabić, kab lahčej pabudzicca da žalu najlepšaho?
A. Treba dumać ab mukach Pana Jezusa.
P. Ci heta dosyć žaleć tolki za hrachi?
A. Nia dosyć žaleć tolki za hrachi, ale treba jašče i pastanawić bolš nie hrašyć.
P. Štož heta značyć pastanawić bolš nie hrašyć?
A. Pastanawić bolš nie hrašyć heta značyć, mieć ščyruju wolu bolš Boha nie abražać hrachami i ścierahčysia zdareńnia da hrechu.
P. Što heta jość zdareńnie da hrechu?
A. Heta jość asoby i miescy, katoryje prywodziuć nas da hrechu.
P. A ci hrašyć toj, chto nia chočeć ścierahčysia zdareńnia?
A. Hrašyć i možeć adbyć spowiedź niewažna.
P. Što treba zrabić pierad spowiedziaj?
A. Treba prypomnić usie swaje hrachi, žaleć za jich i pastanawić bolš nie hrašyć.
P. Što heta jość Spowiedź?
A. Spowiedź heta jość askaržeńnie siabie pierad ksiandzom ŭ usich swajich hrachoch dla atrymańnia razhrašeńnia.
P. Chto ŭstanowiŭ Spowiedź?
A. Pan Jezus.
P. Jak treba spowiedacca?
A. Ščyra z usich hrachoŭ, žalejučy za jich.
P. Što treba kazać, prystupiŭšy da spawiadnicy?
A. Treba, stojučy na kaleniach, pieražygnacca, skazać Pachwalony, kali apošni raz byŭ ŭ Spowiedzi abo što pieršy raz prychodzić, ci adprawiŭ pakutu, a pośla kazać usie swaje hrachi, dabaŭlajučy kolki razoŭ kožny zroblen.
P. Z jakich hrachoŭ kaniešnie treba spowiedacca?
A. Z usich hrachoŭ śmiartelnych, zroblenych myślaj, mowaj i ŭčynkam.
P. Što treba rabić, skazaŭšy ŭsie hrachi?
A. Skazaŭšy ŭsie hrachi, treba kazać: „bolš nia pomniu, žaleju ščyra, abiacuju paprawicca i prašu razhrašeńnia“.
P. Jak treba słuchać napominańnia ksiandza?
A. Treba słuchać uwažna, jakby heta sam Pan Jezus naučaŭ.
P. Što treba rabić, jak ksiondz dajeć razhrašeńnie?
A. Treba, stojučy na kaleniach, bicca ŭ hrudzi, haworučy: „Bože, budź litaściwy nadamnoju hrešnym“.
P. Što treba rabić, jak dasca znak adyjści?
A. Treba adyjści na bok i padziakować Bohu za adpuščeńnie hrachoŭ.
P. Jak možna nie skazać hrechu na spowiedzi?
A. Dwajaka: sumyśle i niesumyśle.
P. Kali heta budzić sumyśle nie skazano?
A. Tady, kali chto nia dobra pryhatoŭlajecca da spowiedzi i dziele hetaho nie skažeć jakoho hrechu i kali chto saromicca abo bajicca skazać.
P. Ci spowiedź budzieć wažna, kali chto sumyśle nie skažeć jakoho hrechu?
A. Kali chto sumyśle nie skažeć na spowiedzi hrechu śmiartelnaho, spowiedź jaho budzieć niewažna.
P. Što treba rabić, kali spowiedź była niewažna?
A. Treba znoŭ wyspowiedacca z tych samych hrachoŭ, z katorych spowiedanasia na niewažnaj spowiedzi.
P. A kali heta budzieć niesumyśle nie skazano?
A. Niesumyśle nie skazano heta budzieć tady, kali chto, dobra pryhatoŭlajučysia da spowiedzi, zabudzicca skazać.
P. Što treba rabić, kali prypomnicca hrech śmiartelny, katory niesumyśle nie skazano?
A. Treba tolki hety hrech na druhoj spowiedzi skazać, bo spowiedź była wažna.
P. Što my dastajom praz razhrašeńnie?
A. Adpuščeńnie hrachoŭ i kary wiečnaj.
P. A što jašče astajecca adpakutować pa razhrašeńniu?
A. Astajecca jašče adpakutować karu dačasnuju ŭ hetym žyćciu abo ŭ čyscy.
P. Praz što my dastajom adpuščeńnie kary dačasnoj?
A. Praz adpraŭleńnie naznačenaj na spowiedzi pakuty.
P. Kali i jak treba adprawić naznačenuju pakutu.
A. Naznačenuju pakutu treba adprawić tady i hetak, jak kazano na spowiedzi.
P. Praz što jašče dastajom adpuščeńnie kary dačasnoj?
A. Praz Adpusty.
P. Što heta jość Adpust?
A. Adpust heta jość darowańnie kary dačasnoj, katoruju za hrachi treba byłob adpakutować.
P. Adkul Adpusty biaruć siłu?
A. Z zasłuhoŭ Pana Jezusa, Maciery Božaj i ŭsich światych.
P. Chto majeć prawo dawać Adpusty?
A. Papa, a padčas i Biskup.
5. Apošniaje Św. Alejam pamazańnie.
P. Što heta jość Apošniaje Św. Alejam pamazańnie?
A. Apošniaje Św. Alejam pamazańnie heta jość Sakrament, u katorym praz pamazańnie Św. Alejam i malitwu chwory dastajeć łasku Božu na karyść dušy i cieła.
P. Kolki razoŭ možna prymać hety Sakrament?
A. Hety Sakrament možna prymać tolki razoŭ, kolki panowicca chwaroba.
6. Kapłanstwa.
P. Što heta jość Kapłanstwa?
A. Kapłanstwa heta jość Sakrament, praz katory atrymywajecca prawo adpraŭlać Mšu Św. i rožnyja kaścielnyja nabaženstwa, adpuščać hrachi i naučać.
P. Chto možeć wyświacić na ksiandza?
A. Tolki Biskup.
7. Małženstwa.
P. Što heta jość Małženstwa?
A. Małženstwa heta jość Sakrament, praz katory mužčyna i kabieta, prysiahajučy sabie pa dobraj woli wieru da śmierci, dastajuć łasku Božu pabožna žyć i hadawać dziaciej.
P. Na što heta čytajecca zapowiedzi?
A. Kab dawiedacca, ci niema časam jakich praškod da małženstwa.