Хрэстаматыя новай беларускай літэратуры (1927)/II/Б/Якуб Колас/Песьні жальбы/Плытнікі

← Хлебароб

Плытнікі Верш Аўтар: Якуб Колас 1927 год

Мы ходзім →

Іншыя публікацыі гэтага твора: Плытнікі (Колас).

Прапануем да спампаваньня!

Плытнікі.

Клунак за плячамі,
Кій ў руках хваёвы —
Валіць чарадамі
Бедны люд вясковы.

Босыя іх ногі,
Твар іх загарэлы;
Кажушок убогі,
Чуць прыкрыты целы.

Ззаду ледзь ступае,
Хлеб вязе кабыла;
Нукае, гукае
На яе Кірыла…

Ярка сьвеціць сонца,
Ліст не скалыхнецца.
Горача бяз конца,^[1]
Пот на землю льецца.

Срэбрам^[2] адлівае,
Як люстэрка, Нёман,
З ранку ня сьціхае
Над вадою гоман.

Толькі крыкі чуеш:
„Вазьмі на „барбару“!^[3]
„Чаму не тарнуеш?!
„Гад! паб‘ю ўсю хару!

„Закідай шырыгу!^[4]
„Папхні прысам^[5] ўліва!
„Варушыся, падла,
„Ня сьпі ў шапку! жыва!“

І заднік бяз толку
Па плыту лятае;
Згубіў ўсю знароўку^[6]
Ня ў той бок трымае^[7].

Гнецца плыт дугою,
Ў бераг яго клоніць;
Быстраю вадою,
Як вужаку, ломіць.

Вось, на мель ўзагналі.
Крык, сярдзіты голас…
Порткі паскідалі,
Ўсе ў вадзе па пояс.

Бомы ўсе пабралі:
„Рразам, хлопцы! рразам!
„Ну, яшчэ! што сталі?
„Ну, яшчэ прыляжам!“

Вецер загуляе —
Хвойнік, лозы гнуцца;
Плытнік спачывае,
Як сабака ў будцы.

Гнецца плытнік ў полі,
Мерзьне ён у холад;
Знае ён нядолю,
Знае ён і голад.

Што-ж? бяднота гоніць!
Толькі сілы траціш;
Толькі косьці ломіць,
Як хваробу хваціш…

Эх, ты, доля, доля!
Голад ты, бяднота!
Не свая тут воля,
Не свая ахвота!..

---

---

1. Няправільна ужыты націск: канца;
2. Полён. — серабром.
3. Прылады на канцы плецяня з вяровачак.
4. Тое, што і якар.
5. Кій, якім папіхаюць у дно.
6. Русіц. — звык, лоўкасьць.
7. трымаць і дзяржаць — ужываюцца поруч. Добра было-б прыняць якоесь адно. Лепей было-б — апошняе, ад караня якога можна ўтварыць болей тэрмінаў, напр., дзяржава. Дзяржаць — ужываецца значнаю большасьцю славянскіх народаў.