Сустрэча з Петлюрай

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Сустрэча з Петлюрай
Успаміны
Аўтар: Лявон Заяц
20 сьнежня 1918 году
Крыніца: Часопіс «Гоман» (Вільня), 1918, № 101 (297), 24 сьнежня, б. 2

Спампаваць тэкст у фармаце EPUB Спампаваць тэкст у фармаце RTF Спампаваць тэкст у фармаце PDF Прапануем да спампаваньня!




Сустрэча з Петлюрай.

Гэта было так яшчэ нядаўна ў першыя дні вялікай расейскай рэвалюцыі—дні вялікіх надзеяў для ўсіх грамадзян і народаў б. Расейскай Імпэрыі. У далёкім ад цэнтру рэвалюцыі м. Менску 6 сакавіка (марца) 1917 г. сьвяткавалі вялікі дзень свабоды, дзеля чаго была арганізавана дэманстрацыя, у якой прыняў ўчасьце ня толькі Менск у асобе сваіх палітычных, прафэеыячальных і нацыянальных арганізацый, але, можна нават сказаць, што і ўвесь Заходні фронт, цэнтрам якога у той час быў Менск.

Мы, беларусы, якія гуртаваліся тады каля „Беларускага Камітэту помачы пацярпеўшым ад вайны“, так сама выступілі невялічкім (каля 50 асоб) гуртком з белым штандарам, на якім красаваўся чырвонымі літарамі намаляваны надпіс—крык нашых надзеяў і жаданьняў: „Жыве Беларусь“.

Нават у такія ясныя і пагодныя дні сьцюдзена стрэў выступленьне загнаных беларусаў радзены Менск—Беларускі.

Сумна гэта было для нас!..

Але якой-жа радасьцю напоўніліся сэрцы дэмонстрантаў—беларусаў, калі пасьля ўсякіх організацыяў, моўчкі прайшоўшых і ня вітаўшых праўдзівых гаспадароў краю—беларусаў,—стала праходзіць шырокімі радамі, моцна пабраўшыся і дзяржучыся адзін за аднаго пад руку, вялікая калонна (больш за 500 чал.) вайсковых украінцаў. Першы рад гэтай моцна зьвязанай калонны трохі задзяржаўся перад маленькай кучкай беларусаў, і чалавек (які быў у цэнтры першаго раду калонны) у цывільным ўбраўшыся досіць нізкога росту а энэргічным адкрытым тварам — голасна крыкнуў: „Нэхай жывэ Вільна Білорусь!“

У адказ на гэта з боку беларусаў пачулася: „Хай жыве вольная Украіна!“—„Слава“ украінцаў і „гура!“ беларусаў зьмяшаліся ў адзін радасны магутны зык, які заглушыў навакол ўсё…

Чалавек у цывільнам, выкрыкнуўшы прывет вольнай Беларусі,—быў Петлюра…

Чытаючы цяпер апошнія весткі аб пабедах на Украіне невялікай группы „петлюраўцаў“, я мімаволі ўспамінаю сваю першую сустрэчу з Петлюрай ў дні сьвяты свабоды 6 сакавіка, калі ён ужо і тады йшоў на чале моцна зьвязанай агульнай верай у лепшую будучыну калонны вайсковых украінцаў.

Л. З.

Вільня 20.XII. 18.