Старонка:Rodnyje zierniaty (1916).pdf/79

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

ko i wyrywajecca praz ščełku. Wyrwiecca para, wiečko apuścicca. Iznoŭ nabiarocca pad wiečkam páry hetulki, što može padniać wiečko, i znoŭ wyrwiecca para na wolu.

Kali páru začynić krepka i nie dać jej wychadu, to jana može razarwać nawat wialiki, krepki kacioł. Ludzi umiejuć karystacca hetkaj wialikaj siłaj pary, umiejuć prymusić jaje pracawać. Maleńkije častački pary napirajuć z hetkaj siłaj, što mohuć prymusić krucicca koły ciažkoha parawozu i ciahnuć doŭhi rad nahruženych wahonaŭ, mohuć krucić koły mašyn na fabrykach i inš.

U pawietry kruhom nas zaŭsiody jość wadzianaja para. Kali-ž wadzianoj páry zbiarecca lišnie mnoha, jana wytwaraje wysoka, na niebi, abłoki, abo kruhom nas — tuman. Nočču wadzianaja para apuskajecca na ziamlu rasoj; časta ranicaj trawa ad rasy bywaje saŭsim mokraja.

U paru možna pieremianić nie adnu wadu, a i inšyje płaŭkije i ćwiordyje cieły. Kali doŭha hatawać małako, jano wyparycca, kali nahreć woławo, žalezo, sierabro, miedź, to jano spierša raspływiecca, zrobicca žydkim, a paśla budzie pieretwaracca ŭ paru, ale na heto treba wielmi krepka ich nahrewać.

Kali wada wielmi zastyhnie, to robicca ćwiordaj, stanowicca lodam. Lodam my nazywajem zamierzšuju wadu; kali robicca ciopła, lod taje, pieretwarajecca ŭ wadu.

Kali wada mierźnie, jej treba bolej miejsca, čym pierš. Ot dziela čaho łopajucca butelki, kali ŭ ich zamierzaje wada.

Hrad — heto zamierzšyj doždž. Kapli doždžu, pádajučy skroś pawietre, časam zastyhajuć u ściudzionym pawietry hetak, što pieretwarajucca ŭ lod.

Jak wy dumajecie, s čaho robiacca pieknieńkije śniažynki? Heto zamierzšaja wadzianaja para s chmary.