Перайсці да зместу

Старонка:Rodnyje zierniaty (1916).pdf/201

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

reziny ciače 146 rek i ruččoŭ, katoryje ŭliwajucca ŭ jaje. Najbolšy s prytokoŭ Biareziny — Swisłač, jakaja praciekaje 211 wiorst.

Sož praciekaje ŭ Mahiloŭščynie 300 wiorst i kala Łojewa ŭliwajecca ŭ Dniepr. U časie pawodak Sož zaliwaje blizka ŭsiu dalinu, i wada padnimajecca na 5 sažnioŭ. Sady, łuhi, waziory prydajuć jaho bierahom wielmi panady wyhlad.

Prypiać należyć da najcikawiejšych rek nia tolki Biełarusi, ale i ŭsiej Europy. Jana wyciekaje niedaloka ad Buha, kala miastečka Opalina, ŭ Walynščynie. Pryjmaje ŭ siabie 123 reki i ruččy. Jana pływie pakručasta, to razdzielajučysia na niekolki rukawoŭ, to iznoŭ złučajučysia, na prastory 770 wiorst. Prypiać nawat maje niekolki nazwańnioŭ; u pačatkach jaje nazywajuć Pirok, paśla S tachod i Strumień. Praŭdziwaje swajo imia jana atrymliwaje ad sutokoŭ Jasiełdy (kala Pinska) i Styru. Jasiełda i Styr, ziiwajučy swaje wody, tworać Prypiać. Bierahi Prypiaci nizkije i bałotnyje, i tolki ŭ Mozyrskim pawieci jana maje bierahi wyšejšyje. Šyrynia Prypiaci ad 20 da 200 sažnioŭ. Hłybinia hetak sama wielmi zmienčywa.

S prytokoŭ Prypiaci wydzielajucca: Jasiełda, katoraja pryjmaje ŭ siabie Ohinskij kanał, a da prytoku Jasiełdy — Piny prymykaje Dniepro-Buhski kanał. Dalej idzie Styr, Horyń, Ptyč i Stwiha.

Sož i Dniepro.

Siarod hłuchich pušč, ciomnych boraŭ, na pryhorku, stajali kaliś staryje-prastaryje charomy wialikaho waładara, siwawałosaho starca Rydana. S kanca ŭ kanieć ziamli słyŭ Rydan bahaćciem nialičenym, a nad usie bahaćcia sławiłasia skrytaja za dwanadcaćciu dźwierami, dwanaścaćciu zamkami załataja Rydanawa karona. Jak admykali zamki, adčyniali dźwiery i wynasili tuju karonu na świet, to, kali na świeci była noč, jana dniom stanawiłasia, a kali była zima, to pieremieniałasia ŭ leto; — tak zihacieli darahije kamieńnia na Rydwanawaj załatoj karonie.

Zawidywali susiednije waładary i kniazi hetaj karony i pastanawili dabyć jaje u Rydana. Sazwali waražbitoŭ i znacharoŭ i zahadali im prydumać sposab, kab ukraści karonu z rydanawaho skarbca. Waražbity i znachary dumali try dni i try nočy i prydumali razryŭ trawu, katoraj kali dakranucca zamkoŭ, to sami ad-